Najlepszy przewodnik po obserwowaniu wielorybów na Islandii

Wieloryby stanowią ważną część historii Islandii od czasu jej zasiedlenia pod koniec IX wieku. Przykładem tego jest islandzkie słowo oznaczające łut szczęścia - "hvalreki", które dosłownie tłumaczy się jako "wyrzucony na brzeg wieloryb".

Wielorybnictwo było również praktykowane przez wieki w Islandii obok rybołówstwa. Dziś łagodne olbrzymy oceanu są postrzegane bardziej jako coś, co można docenić z daleka. Obserwacja wielorybów jest nieodzownym elementem każdej wycieczki po Islandii, podobnie jak oglądanie zorzy polarnej, gorących źródeł czy lodowców.

Na wyspie możesz zobaczyć wieloryby pluskające się pod zorzą polarną lub oświetlone przez słońce o północy, w zależności od pory roku. Obserwowanie wielorybów z Reykjaviku jest łatwo dostępne, w odległości krótkiego spaceru od centrum miasta, dzięki czemu jest to łatwa do zrealizowania wycieczka pomimo napiętego planu podróży. W całym kraju znajdują się również miasta i wioski, które oferują obserwację wielorybów, więc jest wiele opcji do wyboru.

Wieloryby na Islandii

Mnóstwo letniego światła dziennego w połączeniu z unikalną mieszanką zimnych i ciepłych prądów morskich sprawia, że islandzkie wody terytorialne są domem dla szerokiej palety gatunków kryla i ryb.

W rezultacie, Islandia jest obfitym żerowiskiem, które przyciąga 24 różne gatunki wielorybów, od ogromnego płetwala po malutkiego morświna.

Szanse na zobaczenie konkretnych gatunków wielorybów podczas wycieczki różnią się w zależności od portu, z którego wypływa rejs. Jednak najczęściej spotykanym zwierzęciem jest płetwal karłowaty, którego można zobaczyć na całym obszarze Islandii przez cały rok.

Poniżej znajduje się lista najczęstszych gatunków spotykanych na wycieczkach obserwacyjnych na Islandii, a także honorowe wyróżnienia niektórych rzadkich gatunków.

Płetwal karłowaty

Płetwale karłowate to najczęstsze wieloryby występujące w wodach Islandii. Wiele z nich migruje tu latem, a kilka pozostaje w miesiącach zimowych.

Są małe w porównaniu z innymi gatunkami, ale nadal mogą przekraczać 9 metrów długości. Ich zachowanie jest zazwyczaj dość płochliwe, ale ze względu na ich liczbę, można je regularnie oglądać z prawie wszystkich portów gdzie odbywają się rejsy na obserwacje wielorybów, w tym z Reykjaviku.

Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: Wycieczka z obserwacją wielorybów w Husaviku

Humbaki

Humbaki można zobaczyć na Islandii w miesiącach letnich.

W przeciwieństwie do płetwali, humbaki są znane ze swojego gromadnego i akrobatycznego zachowania. Można powiedzieć, że humbaki to szukające uwagi divy świata wielorybów.

Są one często spotykane na wycieczkach obserwacyjnych, podczas których wybijają się nad powierzchnię, żerują lub klepią się po ogonach i płetwach.

Organizatorzy wycieczek z północnych miast, takich jak Akureyri czy Husavik, mają za sobą sezony, w których na każdej wycieczce dostrzegali co najmniej jednego humbaka.

Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: Wycieczka z obserwacją wielorybów w Husaviku

Delfinowiec białonosy

Delfinowce białonose to najczęściej spotykane delfiny na Islandii, trzymające się blisko brzegu przez cały rok.

Żyją w stadach od kilku do stu osobników i choć są to duże gatunki, często można zobaczyć je pływające po powierzchni, łamiące fale i bawiące się blisko tafli wody.

Delfiny nie tylko pływają w wodach Islandii, ale można je również zobaczyć na islandzkiej monecie o nominale 5 koron. Jeśli więc będziesz mieć szczęście i zobaczysz je podczas swojej wycieczki na obserwację wielorybów, możesz zatrzymać monetę jako (raczej tanią) pamiątkę.

Morświn zwyczajny

Uroczy morświn jest jednym z najmniejszych gatunków wielorybów. Można go powszechnie zobaczyć w wodach Islandii przez cały rok. Jednak może się okazać, że będziesz potrzebować kogoś z wprawnym okiem, aby je wypatrzyć.

Zdjęcie pochodzi z: Wikimedia Commons Library. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Są małe i płochliwe i zazwyczaj pojawiają się na powierzchni tylko na chwilę, same lub w małych grupach. Kiedy się pożywiają lub są zagrożone, mogą ścigać się po powierzchni, jednocześnie chlapiąc ogonem. Jest to spektakularny i przyciągający uwagę pokaz, który sprawi, że każda wycieczka na obserwację wielorybów będzie niezapomniana.

Orki 

Despite being called killer whales, orcas are the world’s largest dolphin species, and about 5,000 of them live around Iceland throughout the year, coming closer to the shore during the summer months.

Pomimo nazwania ich wielorybami zabójcami, orki są największym na świecie gatunkiem delfinów, a około 5,000 z nich żyje wokół Islandii przez cały rok, zbliżając się do brzegu w miesiącach letnich.

Orki mogą pojawiać się na wycieczkach obserwacyjnych, ale nie są tak łatwe do znalezienia jak inne gatunki ze względu na ich ulotny charakter. Jednak ich wielkie rozmiary i okazjonalne zachowania akrobatyczne sprawiają, że są ulubieńcami miłośników obserwacji wielorybów.

Orki, nazywane czasem "wilkami morskimi", są żarłocznymi zjadaczami i potrzebują od 175 do 350 kg pożywienia każdego dnia. W wodach Islandii żywią się głównie śledziami i gromadnikami. Ale znane są również z tego, że jedzą łososia, żółwie, rekiny, a nawet swoich kolegów ze świata ssaków morskich, takich jak delfiny, foki czy morświny.

Jeśli masz ochotę na obserwację orek w Islandii, najczęściej można je zobaczyć na bogatych w śledzie terenach Fiordów Wschodnich, wokół półwyspu Snaefellsnes i wzdłuż południowego wybrzeża.

Orki są szczególnie uwielbiane w Islandii z powodu pewnego znanego przedstawiciela tego gatunku, który urodził się w wodach Islandii i później stał się gwiazdą srebrnego ekranu! Więcej o tym słynnym wielorybie w dalszej części artykułu.

Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Wycieczka z obserwacją wielorybów w zatoce Breidafjordur z odbiorem z Olafsviku na półwyspie Snaefellsnes

Powyższe gatunki są najczęściej spotykane na wycieczkach obserwacyjnych na Islandii. Jednakże, w islandzkich wodach żyje wiele innych wielorybów, które czasami mogą zostać dostrzeżone. Poniżej znajduje się lista innych gatunków, które szczęśliwcy będą mieli okazję zobaczyć.

Płetwal błękitny i płetwal zwyczajny

Humbaki i płetwale karłowate mogą być najczęstszymi gatunkami wielorybów z rodziny walowatych, ale nie są jedynymi, które żyją w wodach Islandii.

Dwa największe stworzenia, jakie kiedykolwiek żyły na Ziemi, płetwale błękitne i płetwale zwyczajne, również można zobaczyć latem w Islandii, choć rzadko.

Płetwale błękitne mogą osiągnąć długość 30 metrów i wagę 150 ton. Pomimo swoich ogromnych rozmiarów, żywią się prawie wyłącznie krylem. Co ciekawe, ich długość życia jest podobna do wieku ludzi, a osobniki osiągają średnio 80-90 lat.

Płetwale zwyczajne są drugimi co do wielkości zwierzętami na Ziemi, plasując się jedynie za wspomnianymi wcześniej płetwalami błękitnymi. Przeciętnie mają rozmiar 20 metrów i ważą 40-50 ton. Częściej niż płetwal błękitny widywane są w okolicach Islandii, a szacuje się, że w północnej części Oceanu Atlantyckiego żyje od 30,000 do 40,000 osobników.

Kaszalot spermacetowy

Obserwacje największego wieloryba zębatego, potężnego kaszalota spermacetowego, nie są rzadkością u zachodnich wybrzeży Islandii wiosną i latem. Szacuje się, że w morzu wokół Islandii i Wysp Owczych żyje około 23,000 osobników.

Pomimo stosunkowo dużej liczebności populacji, są one rzadko spotykane, ponieważ potrafią wstrzymać oddech na wyjątkowo długi czas. W najdłuższym okresie wieloryb spermacetowy może wstrzymać oddech nawet na dwie godziny, dlatego też podczas całej wycieczki obserwacyjnej na Islandii będzie musiał wypłynąć na powierzchnię tylko raz lub dwa razy.

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons Library. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Białuchy i narwale

W północnych wodach, białuchy i narwale były czasami widziane jako grupy wędrujące, podczas gdy ich zwykłe siedlisko znajduje się wokół Grenlandii, w obrębie koła podbiegunowego.

Narwale słyną z kłów samca, które w rzeczywistości są długimi zębami. Długi kieł nie jest niezbędny do przeżycia i służy podobnym celom jak poroże jelenia lub pióra pawia, jako ocena statusu w hierarchii.

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons Library. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Białuchy są blisko spokrewnione z narwalami i należą do tej samej rodziny wielorybów. Podobnie jak narwale, białuchy rzadko spotykane są na Islandii, ponieważ ich naturalne środowisko znajduje się dalej na północ, za kołem podbiegunowym.

Na wyspach Vestmannaeyjar znajduje się pierwszy na świecie rezerwat walów białych, gdzie odwiedzający mogą spotkać dwie samice: Little White i Little Grey, w ich nowym domu w zatoce Klettsvik.

Grindwal długopłetwy

Pomimo swojej nazwy, grindwale są w rzeczywistości gatunkiem dużych delfinów. Charakteryzują się niezwykle długimi płetwami piersiowymi.

Szacuje się, że w samym północnym Atlantyku żyje około 350,000 osobników. Są to jednak gatunki, które spędzają większość czasu na morzu, więc nie są widywane w wodach Islandii tak często, jak można by się spodziewać.

Autor zdjęcia: Barney Moss from Wiki Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Jakie są najlepsze wycieczki z obserwacją wielorybów na Islandii?

Wycieczka na obserwację wielorybów może być niezapomnianym przeżyciem, i istnieje mnóstwo kuszących opcji dostępnych dla wszystkich entuzjastów tego typu obserwacji.

Radzimy sprawdzić tę listę wycieczek, aby zobaczyć aktualne opcje. Możesz wybierać spośród różnych statków, od tradycyjnych islandzkich łodzi dębowych po nowoczesne łodzie motorowe RIB, a wycieczki trwają od kilku godzin do całych dni.

Maskonur rozmnaża się w dużych koloniach na przybrzeżnych wyspach i klifach, dlatego niektóre wycieczki obejmują obserwację maskonurów. Możesz więc wykreślić dwie rzeczy z listy "must-see" za jednym razem.

Poniżej znajduje się lista najbardziej przystępnych cenowo islandzkich wycieczek z obserwacją wielorybów, które wypływają z głównych portów w całym kraju.

Wycieczka z Reykjaviku na obserwację wielorybów

• Wycieczka na obserwację wielorybów z Reykjaviku
• Cena: około 87 USD
• Szanse na zobaczenie wieloryba: 99 procent
• Dostępność: przez cały rok
• Częste gatunki: płetwale karłowate i humbaki, delfinowce i morświny

Wycieczka z obserwacją wielorybów w Husaviku

• Tradycyjne obserwacje wielorybów w Husaviku
• Cena: około 76 USD
• Szanse na zobaczenie wieloryba: 99 procent
• Dostępność: od kwietnia do listopada
• Popularne gatunki: płetwale karłowate, humbaki, płetwale błękitne i delfinowce

Wycieczka z obserwacją wielorybów w Akureyri

• Obserwacja wielorybów z Akureyri w fiordzie Eyjafjordur
• Szanse na zobaczenie wieloryba: 95 procent
• Dostępność: przez cały rok
• Najczęściej spotykane gatunki: płetwale karłowate, humbaki, morświty, delfinowce

Rejs na wieloryby z Hauganes

• Obserwacja wielorybów i wędkarstwo morskie
• Cena: około 75 USD
• Szanse na zobaczenie wieloryba: 99 procent
• Dostępność: od kwietnia do grudnia
• Częste gatunki: płetwale karłowate, humbaki, morświty, delfinowce

Wycieczka na obserwację wielorybów w Olafsviku

• Obserwacja wielorybów na półwyspie Snaefellsnes
• Cena: około 74 USD
• Szanse na zobaczenie wieloryba: 95 procent
• Dostępność: Od kwietnia do października
• Popularne gatunki: orki, płetwale karłowate, humbaki, morświty, delfinowce

Kiedy jest najlepszy czas na obserwację wielorybów na Islandii?

Możesz skorzystać z wycieczek na obserwację wielorybów przez cały rok, ale w zależności od sezonu obserwacyjnego, rejsy mogą się różnić.

Obserwowanie wielorybów na Islandii w lecie ma swoje zalety w porównaniu z zimą i odwrotnie, dlatego warto rozważyć je przed rezerwacją wycieczki. Pozwól nam to wyjaśnić.

Obserwacja wielorybów na Islandii latem

Obserwowanie wielorybów w lecie ma jeden oczywisty atut w porównaniu z obserwowaniem ich w zimie - jest nim pogoda.

Przy spokojniejszych wiatrach, mniejszej ilości burz i czystszym niebie, nie tylko prawdopodobieństwo odwołania wycieczki jest mniejsze, ale również szanse na zobaczenie waleni przełamujących płaską powierzchnię wody znacznie wzrastają.

Ponadto, stanie na pokładzie przez cały rejs jest bardziej komfortowe i o wiele przyjemniejsze.

Jednak ładniejsza pogoda nie jest jedynym powodem, dla którego obserwowanie wielorybów latem ma przewagę nad obserwowaniem ich zimą. Drugą główną atrakcją jest większa różnorodność życia morskiego.

Migrujące wieloryby fiszbinowe mają tendencję do spędzania zimy w okolicach równika gdzie się rozmnażają, a lata bliżej biegunów gdzie żerują.

W rezultacie, między kwietniem a październikiem, możesz spodziewać się niektórych z największych stworzeń na świecie podczas wycieczki obserwacyjnej na Islandii.

Niezależnie od portu, z którego wypłyniesz latem, masz doskonałą szansę zobaczenia płetwali zwyczajnych i humbaków.

Warto również zauważyć, że delfinowce białonose i morświny, które są częstym gościem w wodach Islandii przez cały rok, są równie często spotykane w miesiącach letnich.

Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons Library. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Chociaż wolą głębsze wody niż te w zatoce Faxafloi, kaszaloty spermacetowe i północne butlogłowy są również częściej spotykane na Islandii latem.

Często można zobaczyć kaszaloty spermacetowe w zatoce Breidafjordur, gdzie woda jest wystarczająco głęboka, aby mogły polować. Północne wieloryby butlogłowe są częściej rozmieszczone losowo w morzu, ale czasami wpływają na płytszą wodę, gdy ścigają ofiarę.

Nie są to jedyne gatunki wielorybów, które przybywają do Islandii latem i sprawiają, że każda wycieczka na obserwację wielorybów jest o wiele bardziej spektakularna.

Rekiny olbrzymie, drugi co do wielkości gatunek ryb, również można znaleźć krążące przy powierzchni od czasu do czasu, w trakcie sezonu letniego.

Te ogromne, prehistoryczne stworzenia poruszają się powoli i mają bardzo spokojną naturę, co oznacza, że obserwacje często trwają dłużej niż w przypadku wielorybów, które nurkują, aby się pożywić.

Oprócz wielorybów, podczas wycieczek z Reykjaviku, Akureyri, Husaviku i półwyspu Snaefellsnes, możesz obserwować ptaki, takie jak rybitwy popielate, wydrzyki i maskonury. Często można je zobaczyć, jak kołyszą się na powierzchni wody, krążą nad głową lub nurkują w poszukiwaniu ryb.

Kolejną zaletą obserwowania wielorybów w lecie jest to, że możesz wziąć udział w rejsie mniejszą łodzią, taką jak RIB, co pozwala na znacznie bliższe i bardziej osobiste spotkanie. Najlepszą opcją na wycieczkę łodzią RIB z obserwacją wielorybów jest rejs z Reykjaviku.

Obserwacja wielorybów na Islandii zimą

Pomimo wielu zalet letnich wycieczek na wieloryby, zimowe rejsy również mają swoje plusy.

Po pierwsze, zimowe wycieczki na wieloryby są znacznie mniej oblegane. Lato jest szczytem sezonu pod względem liczby odwiedzających Islandię, co sprawia, że oglądanie wielorybów zimą jest mniej zatłoczone.

Jeśli nie masz nic przeciwko zimowym warunkom, prawdopodobnie będziesz mieć o wiele więcej miejsca na poszukiwanie morskich ssaków i dostrzeżenie ich z pokładu widokowego, gdy już się pojawią.

Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: Wycieczki z dwóch portów na obserwację wielorybów w Akureyri i Reykjaviku

Jeśli chodzi o walenie, które można zobaczyć podczas zimowych wycieczek, to najczęściej spotykane są delfinowce białonose i płetwale zwyczajne.

Jednakże, nie jest niczym niezwykłym, że wielkie wieloryby od czasu do czasu pojawiają się w zimie, więc można mieć nadzieję, że dostrzeże się morświny i przy odrobinie szczęścia humbaki.

Druga zaleta obserwowania wielorybów zimą odnosi się wyłącznie do obserwowania ich w określonych rejonach. Zatoka Breidafjordur, pomiędzy Fiordami Zachodnimi a półwyspem Snaefellsnes, jest zimowiskiem śledzi, a obfitość pożywienia przyciąga wiele drapieżników.

W związku z tym główny drapieżnik oceanu wokół Islandii, orka, jest częściej spotykany w Breidafjordur zimą niż latem.

Śledzie w Breidafjordur oznaczają również, że często gromadzą się tam humbaki, które pozostają przez całą zimę.

Tymczasem w północnej Islandii prawdopodobieństwo zobaczenia białuchy jest znacznie większe niż latem.

Te ciekawskie, stadne zwierzęta pochodzą z wód Islandii i trafiają tu tylko przez przypadek, kiedy migrują z Arktyki na wody z mniejszą ilością lodu.

Autor zdjęcia: Greg Hume. Wikimedia Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Ostatnią zaletą obserwowania wielorybów zimą jest to, że rejsy pozwalają doświadczyć niesamowitej przyrody, niezależnie od dzikich zwierząt, które możesz spotkać w ich trakcie.

Poszukiwanie wielorybów na Islandii w otoczeniu ośnieżonych gór fiordu Eyjafjordur sprawia, że sceneria jest jeszcze bardziej spektakularna, a widok wieloryba jeszcze bardziej niesamowity.

Istnieje również niewielka szansa na zobaczenie zorzy polarnej podczas zimowej wyprawy na wieloryby, co bez wątpienia będzie niezapomnianym przeżyciem.

Czy warto wybrać się na obserwację wielorybów w Islandii latem czy zimą?

Zastanawiasz się, kiedy możesz zobaczyć wieloryby na Islandii? Obserwacja wielorybów jest zazwyczaj bardziej przyjemna, udana i satysfakcjonująca w okresie letnim.

Wyjątkiem są wycieczki z półwyspu Snaefellsnes, podczas których podziwia się orki.

Niemniej jednak, wycieczki realizowane są przez cały rok i jest ku temu dobry powód. Islandia ma mnóstwo gatunków waleni, które można bezpiecznie zobaczyć, niezależnie od sezonu na oglądanie wielorybów. Tak więc, niezależnie od pory roku, w której podróżujesz, będziesz mieć możliwość przeżycia wspaniałego rejsu na Islandii.

Gdzie jest najlepsze miejsce na obserwację wielorybów na Islandii?

Pora roku, w której zdecydujesz się na obserwację wielorybów oraz port, z którego wyruszysz na wycieczkę, będą miały wpływ na to, co zobaczysz.

Różne gatunki odwiedzają różne obszary, więc jeśli chcesz zobaczyć konkretne zwierzę, musisz mieć świadomość najlepszych miejsc w Islandii, do których należy się udać.

Oglądanie wielorybów i delfinów na Islandii jest hipnotyzującym i satysfakcjonującym doświadczeniem. Istnieje wiele portów oferujących rejsy.

Miasto Husavik w północnej Islandii bywa nazywane "stolicą obserwowania wielorybów w Europie", ale jest też wiele innych miejscowości, skąd można wybrać się na wycieczkę.

Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Wycieczka z obserwacją wielorybów w Husaviku

To, które miejsce wybrać na wycieczkę, zależy od Twoich oczekiwań. Podczas najkorzystniejszego cenowo rejsu z Reykjaviku, najczęściej spotykanymi zwierzętami są płetwale, delfinowce i morświny. Szanse na zobaczenie wielorybów są znacznie większe na wycieczce z Husaviku w zatoce Skjalfandi na północy Islandii.

Obserwacja wielorybów z Reykjaviku

Jeśli zatrzymasz się w stolicy Islandii, najłatwiejszą opcją jest wyruszenie ze Starego Portu w Reykjaviku.

Zwykle miejsce startu znajduje się w odległości krótkiego spaceru od większości hoteli w centrum miasta. Ponieważ wycieczki trwają zazwyczaj trzy godziny lub krócej, pozwalają cieszyć się niesamowitym doświadczeniem bez zajmowania sporej części dnia.

Taka długość oznacza również, że jeśli wycieczka zostanie odwołana z powodu złej pogody lub jeśli nie zobaczysz żadnych wielorybów, możesz dołączyć do innej wycieczki za darmo. Jest mało prawdopodobne, aby to rozwiązanie pokrzyżowało plany osobom przebywającym w stolicy.

Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Niedroga 3-godzinna wycieczka łodzią z obserwacją wielorybów z Reykjaviku

Wygoda obserwowania wielorybów w zatoce Faxafloi jest niewątpliwie częścią jej atrakcyjności, ale to nie jedyny wabik. Przy dobrej pogodzie, podczas wycieczki z Reykjaviku, można zobaczyć wiele ikonicznych miejsc Islandii.

Na południu dostrzeżesz stożkowate wulkany, które otaczają jałowy półwysep Reykjanes. Natomiast na północy często można zobaczyć w oddali lodowiec Snaefellsjokull.

Ponadto Faxafloi jest niezawodnym miejscem, aby podziwiać delfinowce białonose, płetwale zwyczajne i morświny przez cały rok.

Latem często spotykane są humbaki. Na wyspach Lundey i Akurey ptaki gnieżdżą się tysiącami, więc prawie na każdej wycieczce można dostrzec maskonury.

Obserwacja wielorybów w północnej Islandii

Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Wycieczki z dwóch portów na obserwację wielorybów w Akureyri i Reykjaviku

Wycieczki na obserwację wielorybów w północnej Islandii, które wyruszają z Akureyri i Husaviku do zatoki Eyjafjordur i Skjalfandi, mają najwyższy wskaźnik sukcesu na całej Islandii. Operatorzy turystyczni z obu lokalizacji odnotowują 100% obserwacje podczas wycieczek w lecie.

Latem w tych miejscach najczęściej widywane są humbaki. Bogactwo pożywienia w zimnych północnych wodach ściąga je do fiordów, których głębokość wciąż pozwala im nurkować, by polować.

Jednak humbaki nie są jedynym często spotykanym gatunkiem. Podobnie jak w pozostałych częściach kraju, morświny i delfinowce białonose również odwiedzają te wody.

Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Rejs łodzią RIB z obserwacją wielorybów i maskonurów z Husaviku

Północna Islandia jest również najlepszym miejscem, w którym można zobaczyć niektóre z rzadziej spotykanych wielorybów.

Płetwale błękitne i płetwale zwyczajne również przypływają tam w poszukiwaniu pożywienia, choć rzadko, podobnie jak zabłąkane delfinowce, narwale i białuchy.

Wszystkie 24 gatunki waleni, które można znaleźć w wodach Islandii, były widziane na północy, czego nie może powiedzieć żadna inna część kraju.

Różnica między obserwacją wielorybów w Akureyri i Husavik jest niewielka, ale istnieje.

Skjalfandi posiada większą liczbę waleni niż Eyjafjordur. Większa liczba zwierząt oznacza większe szanse na obserwację i oglądanie ekscytujących zachowań, takich jak wynurzanie się z fal, pływanie przy powierzchni wody, pokazywanie ogona lub wyskakiwanie z wody.

Tymczasem Akureyri jest po prostu wygodniejszym miejscem do obserwacji wielorybów. To największe miasto poza obszarem Reykjaviku, co oznacza, że ma więcej możliwości i miejsc, którymi można wypełnić swój dzień po zakończeniu rejsu.

Jednak w ciągu ostatniej dekady usługi w Husaviku rozwinęły się wraz z rosnącą liczbą turystów, więc wkrótce ta różnica może stać się nieistotna.

Maskonury i inne ptaki morskie można zobaczyć podczas wycieczek zarówno z Akureyri, jak i z Husaviku, ponieważ gniazdują one na klifach wokół Eyjafjordur i na wyspach w Skjalfandi.

Obserwacja wielorybów z półwyspu Snaefellsnes

Półwysep Snaefellsnes jest bardziej znany z doskonałych miejsc na lądzie niż z życia morskiego, ale zapaleni obserwatorzy wielorybów znajdą tu ukryty klejnot.

Wycieczki wyruszające z Grundarfjordur zabiorą Cię do zatoki Breidafjordur, która, jak już wspomniano, jest zimowiskiem śledzi przyciągającym delfinowce, morświny, humbaki i, co najbardziej wyjątkowe, orki.

Orki żyją na całej Islandii, ale mają tendencję do przemieszczania się. Wędrują tam, gdzie jest jedzenie. Dlatego rzadko widuje się je w innych częściach kraju, szczególnie w zatoce Faxafloi.

Chociaż najczęściej można je zobaczyć zimą, zatoka Breidafjordur jest również warta odwiedzenia latem, ponieważ to najlepsze miejsce w kraju do obserwacji kaszalotów spermacetowych.

Wycieczki z półwyspu Snaefellsnes dają również szansę na zobaczenie stada grindwali, których liczba może sięgać setek.

Chociaż te zwierzęta występują licznie wokół Islandii, mają tendencję do polowania na morzu, stąd są rzadko widywane. Należy jednak zauważyć, że nawet w Breidafjordur nie jest to częste zjawisko.

Werdykt?

Najlepsze obserwacje wielorybów w Islandii są bez wątpienia w Husaviku. Niemniej jednak, każdy port posiada unikalne czynniki, które mogą przeważyć o jakości doświadczeń związanych z obserwacją wielorybów w Husaviku.

Ze względu na lokalizację i zarządzanie czasem, biorąc pod uwagę, że większość osób dołączających do wycieczek na obserwację wielorybów jest na wakacjach i chce zmieścić jak najwięcej różnych zajęć każdego dnia, Reykjavik i Akureyri są wygodniejsze.

Wśród zapalonych obserwatorów wielorybów, którzy chcą zobaczyć rzadziej spotykane gatunki, wygrywa wycieczka z półwyspu Snaefellsnes.

Wieloryby w islandzkim folklorze i sagach

W całej historii Islandii wieloryby miały w niektórych przypadkach pozytywne konotacje, jak na przykład islandzkie słowo oznaczające łut szczęścia, "hvalreki", które dosłownie tłumaczy się jako "wyrzucony na brzeg wieloryb".

To dlatego, że w trudnych warunkach średniowiecznej Islandii, gdzie trudno było o jedzenie, wyrzucony na brzeg wieloryb był niesamowitym szczęściem oznaczającym bogactwo pożywienia, które mogło wystarczyć na całą zimę.

W innych przypadkach uważano je za przerażające stworzenia, z wieloma ludowymi opowieściami dotyczącymi zagrożenia.

Powyższa mapa przedstawia XVI-wieczne wizerunki wielu stworzeń morskich, o których sądzono, że żyją w wodach Islandii. Co ciekawe, każde stworzenie jest oznaczone literą z alfabetu, odpowiadającą kompendium, które szczegółowo informuje o danym stworzeniu. Niektóre z nich to tak naprawdę dobrze znane gatunki wielorybów, które omówiliśmy w tym artykule.

Na przykład, stworzenie oznaczone jako L ma być płetwalem błękitnym, podczas gdy stworzenie oznaczone jako C przedstawia kaszalota spermacetowego. Oczywiście nie są to anatomicznie poprawne ilustracje, ale wskazują one, że opowieści o groźnych potworach morskich mają w sobie choć odrobinę prawdy.

W islandzkim folklorze istnieje wiele opowieści o tzw. "illhveli", co dosłownie tłumaczy się jako "zły wieloryb". Wieloryby te miały ponoć złe zamiary i celowo prześladowały oraz próbowały zatapiać łodzie, przewracając je.

Najgroźniejszym z "illhveli" był Raudkembingur, rodzaj wieloryba z kolczastym, czerwonawym grzebieniem wzdłuż głowy. Mówiono, że ten wieloryb ma pragnienie zabijania i niszczenia statków. Poniżej można zobaczyć przedstawienie Raudkembingur z XVII-wiecznego manuskryptu.

Złe wieloryby są zaskakująco częstym zjawiskiem w islandzkich opowieściach. Już w sadze Heimskringla o królu Olafie Tryggvasonie jest napisane, że kiedy przebiegły król Harald Sinozęby planował inwazję na Islandię, kazał czarodziejowi przybrać postać straszliwego wieloryba, który miał zlokalizować słabe punkty wyspy.

Jednak za każdym razem, gdy wieloryb-czarownik próbował zejść na ląd, cztery lądowe stwory Islandii - smok ze wschodu, orzeł z północy, byk z zachodu i kamienny olbrzym z południa - odsyłały go z powrotem do morza, czyniąc wysiłki najeźdźcy daremnymi. To właśnie one są przedstawione w herbie Islandii.

Wieloryby nie są jedynymi morskimi zwierzętami występującymi w islandzkim folklorze. Foki pojawiają się również w opowieściach o stworzeniach, które potrafią zrzucić swoją foczą skórę i stać się ludźmi.

Chociaż niezliczone legendy opowiadają niezwykłe historie o spotkaniach Islandczyków z magicznymi stworzeniami podobnymi do wielorybów, pierwszy oficjalny islandzki statek do obserwacji wielorybów wypłynął z portu dopiero w 1991 roku, wioząc ze sobą mniej niż dwunastu ciekawskich pasażerów, którzy chcieli osobiście spotkać się z łagodnymi gigantami morza.

---

• Zobacz także: Foki i obserwacja fok na Islandii

---

Keiko, słynna orka

Najsłynniejszy wieloryb, który uświetnił islandzkie wody, nie jest magicznym stworzeniem ze średniowiecznej literatury, ale wodną gwiazdą hollywoodzkich przebojów. 

Keiko, samiec orki, który wcielił się w postać Willy'ego w hitowym filmie "Uwolnić orkę" z 1993 roku, został schwytany w fiordzie Reydarfjordur we wschodniej Islandii w 1979 roku i początkowo nosił imię Siggi. Następnie został kupiony i sprzedany między różnymi akwariami i parkami morskimi, gdzie nauczył się występować dla publiczności, zanim został obsadzony przez Warner Brothers Studios.

Po tym jak Keiko stał się gwiazdą, w 1995 roku powstała fundacja Free Willy-Keiko, której celem było znalezienie mu lepszego domu. W 1998 roku świat patrzył z podziwem, jak Keiko został załadowany na pokład samolotu transportowego C-130 US-Air Force i poleciał ze Stanów Zjednoczonych do swojego miejsca urodzenia w Islandii.

Keiko wreszcie mógł pływać w oceanie ponownie, mając nadzieję, że w końcu połączy się z innymi przedstawicielami swojego gatunku.

Kolejne lata Keiko spędził w zatoce Klettsvik na wyspach Vestmannaeyjar, gdzie przeszedł intensywne szkolenie przygotowujące do życia na wolności na otwartym morzu. 

W sierpniu 2002 roku Keiko ostatecznie opuścił islandzkie wody terytorialne wraz z grupą dzikich orek, ale we wrześniu pojawił się w fiordzie w Norwegii, rozpaczliwie szukając kontaktu z człowiekiem.

Reintegracja Keiko z przyrodą nie powiodła się, a 12 grudnia następnego roku Keiko zmarł na zapalenie płuc, pływając samotnie w norweskich wodach. Miał 27 lat. 

Żadne z morskich zwierząt nie zwróciło większej uwagi na wieloryby z Islandii niż Keiko. Od czasu jego odejścia, obserwacja wielorybów na Islandii szybko rozwinęła się w kwitnący przemysł.

Tylko w 2018 roku prawie 300,000 osób wzięło udział w wycieczkach obserwujących wieloryby z islandzkich portów - to spory skok od pierwszej wycieczki mniej niż dwunastu osób w 1991 roku.

Stary dom Keiko w zatoce Klettsvik ma teraz ponownie stałych mieszkańców. Dwie białuchy, Little Grey i Little White, zostały przywiezione z parku rozrywki w Szanghaju, aby zamieszkać w Beluga Whale Sanctuary, którego nową nazwę ustanowiono 20 czerwca 2019 roku.

Wielorybnictwo komercyjne w Islandii

Paradoksalnie, w porcie w Reykjaviku zakotwiczone są stare statki wielorybnicze, przy których działa największe na Islandii towarzystwo wielorybnicze.

Wielorybnictwo było praktykowane na Islandii już od XII wieku. Pomimo popularności Keiko i niedawnego wzrostu turystyki wielorybniczej, Islandczycy pozostają jednym z zaledwie garstki narodów na świecie, które wciąż polują i zabijają wieloryby.

W 1986 roku islandzki przemysł wielorybniczy stał się przedmiotem ogólnoświatowej kontroli, kiedy to aktywiści zatopili statki wielorybnicze Hvalur 6 i Hvalur 7, stanowiące połowę islandzkiej floty wielorybniczej.

Incydent ten wywołał ostrą międzynarodową debatę pomiędzy różnymi radykalnymi i umiarkowanymi organizacjami broniącymi praw zwierząt.

Wynik tej debaty nie był korzystny dla obrońców wielorybów. Większość ekologów potępiła taktykę jako zbyt ekstremalną, a niektórzy nawet uznali ten incydent za akt terroryzmu.

W kraju opinia publiczna natychmiast opowiedziała się za przemysłem wielorybniczym, a ogół społeczeństwa uznał ten incydent za rażącą ingerencję z zewnątrz w sprawy wewnętrzne.

Dwa zatopione statki zostały szybko wydobyte i przez kilka lat wielorybnictwo było kontynuowane, przy jeszcze większym poparciu opinii publicznej niż wcześniej. 

Jednak wraz z rozwojem islandzkiego przemysłu obserwacji wielorybów, wielorybnictwo staje się coraz mniej popularne wśród ogółu islandzkiej populacji, a Islandczycy spożywają jedynie ułamek islandzkiego mięsa wielorybów.

Czy udało Ci się obserwować wieloryby na Islandii? A jeżeli tak, jakie gatunki się pokazały? W której części roku przyleciałeś na Islandię? Jeśli jeszcze nie masz za sobą wycieczki na obserwację wielorybów, które gatunki ssaków morskich masz nadzieję zobaczyć? Daj nam znać o swoich doświadczeniach z obserwacją wielorybów lub o wszelkich pytaniach, które możesz mieć, w komentarzach poniżej.