Kompletny przewodnik po centrum Reykjaviku

---

• Tutaj możesz przeczytać o muzyce Islandii

---

Jak podaje legenda, kiedy pierwszy islandzki osadnik, Ingólfur Arnarson przybił swoim okrętem do brzegów wyspy około roku 870, rzucił do morza dwie bele, które służyły wcześniej jako konstrukcja jego tronu i obiecał osiąść w miejscu, gdzie morze wyrzuci je na brzeg.

Ich poszukiwania zajęły Ingolfurowi i jego załodze aż cztery lata. W pierwszym roku pobytu, gdy zrobiło się cieplej, założyli swoją osadę w miejscu, które nazwano Reykjavíkiem — Zatoką Dymu.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Sigfús Eymundsson'. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Reykjavík, w postaci, którą znamy obecnie, zaczął powstawać w okolicy portu około XVIII wieku, skąd rozrastał się w dwie przeciwległe strony.

---

• Przeczytaj nasz obszerniejszy artykuł na temat historii Reykjaviku

---

Wszystko zaczęło się w dwóch miejscach: Kvosin i Grjotathorpid (Grjótaþorpið — Stary Port). Tam rozwijał się handel i stopniowo te dwie dzielnice stworzyły Miðbærinn — centrum miasta.

Kanał Lækjargata stanowił granicę między centrum handlu a terenami niezabudowanymi.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Magnús Ólafsson. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Obszar na zachód od kanału nazwano Vesturbær (ang. West Town, Miasto Zachodnie), a ten na wschód — Austurbær (Miasto Wschodnie). Stopniowo zaczęły rozwijać się tam poszczególne dzielnice.

W dzielnicy portowej znajdującej się w centrum oraz w Þingholtin we wschodniej części miasta osiedlili się kupcy i właściciele firm, natomiast w Grjótaþorpið i Vesturbær zamieszkała klasa robotnicza.

Od tego czasu Reykjavík rozrósł się i jest dużo większy niż obszar zajmowany przez pierwsze dzielnice, stanowiące dziś centrum miasta.

Nadal widoczny jest jednak stary podział, przynajmniej na niektórych płaszczyznach. Ale zasadniczo centrum zamieszkują ludzie z różnych warstw społecznych. Czy jest coś, co spaja i łączy wszystkich mieszkańców tej okolicy? Właściwie tak, i jest to coś tak trywialnego, jak trzycyfrowy numer.

Reykjavik 101

Zdjęcie: Prywatne 2-godzinne zwiedzanie Reykjaviku z Perlanem, Grotą i Hallgrimskirkja

101 to kod pocztowy, który nadano dzielnicom tworzącym centrum miasta. Mimo że pobliskie okolice z kodami pocztowymi 105 i 107 można nazwać przedmieściami, wciąż są położone bardzo blisko centrum i stanowią integralną częścią jego historii i kultury.

Jak w większości terenów miejskich, gęstość zaludnienia jest najwyższa w najstarszej części miasta. W ciągu ubiegłego stulecia stworzono termin „Miðbæjarrotta”, (ang. Downtown Rat, Miejski Szczur), którym określa się mieszkańców centrum. Mimo że to określenie nie brzmi najlepiej, nie uznaje się je za obraźliwe. Co więcej, większość mieszkańców stolicy używa go z dumą!

Centrum jest siedzibą niesamowicie zróżnicowanej grupy mieszkańców, której nie da się jednoznacznie sklasyfikować, a znana jest głównie z portowej bohemy, wiecznie młodych artystów i muzyków.

Wideo na początku artykułu to zwiastun debiutu filmowego islandzkiego reżysera Baltasara Kormákura, zatytułowanego „101 Reykjavík”. Jest to opowiedziana w satyryczny sposób miejska legenda o typowym „szczurze z downtown”, 30-letnim obiboku żyjącym z matką i spędzającym większość czasu na upijaniu się w Kaffibarinn.

Zdjęcie: Wycieczka z przewodnikiem po Reykjaviku z 3 bezpłatnymi drinkami i zarezerwowanymi stolikami w 3 barach

Choć ta postać z zaburzeniami borderline i depresją nie jest typowym obrazem przeciętnego mieszkańca centrum Reyjkaviku, ten stereotyp faktycznie utrzymuje się od czasu filmu Kormákura i ma swoje źródło w faktycznej sytuacji w stolicy — ze względu na szybujące w górę ceny mieszkań i usług, pewnego rodzaju „kombinowanie” na każdym polu, stał się rzeczywistością wielu mieszkańców centrum.

---

• Sprawdź, co Wanda Star ma do powiedzenia na temat podwyżek czynszu w Reykjaviku

---

Ze względu na gwałtownie rosnącą liczbę turystów odwiedzających Reykjavík w ostatnich latach i fakt, że zbudowanie hotelu trwa tu kilka lat, wielu mieszkańców opuściło centrum, żeby zrobić miejsce dla nowych pensjonatów i Airbnb.

Choć dla przeciętnego mieszkańca stolicy utrzymanie się w centrum jest niemal niemożliwe, dla wielu z nas, szczurów miejskich, mieszkanie na przedmieściach w ogóle nie wchodzi w grę. Kiedy raz przyzwyczaisz się do przyjemności płynącej z nazywania 101 swoim domem, nie będziesz chciał go opuszczać.

Korzyści płynące z mieszkania w centrum Reykjavíku są dużo większe niż jedynie pofalowany dach nad głową. Mieszkanie tutaj pozwala na prowadzenie trybu życia niemożliwego do odtworzenia w żadnej innej części kraju.

Wielu mieszkańców Reykjavíku 101 regularnie doświadcza brutalnej rzeczywistości wyprowadzek z trudno dostępnych i zbyt drogich mieszkań, jednak podejmują wszelkie środki, żeby nadal móc wieść ten doceniany przez wiele osób tryb życia. Na dobre i na złe.

Oczywiście ewentualnie niedogodności płynące z problemów mieszkaniowych są przyćmione przez zalety okolicznych dzielnic i tego, co mają do zaoferowania. Zajmijmy się więc przeglądem miejsc, które tworzą centrum Reykjaviku. Dzięki temu poznamy lepiej historię i kulturę stolicy, bo to one stanowią tak dużą część uroku tego miejsca.

Laugavegur, Bankastraeti i Austurstraeti

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by joseph knecht. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Wszystko zaczyna się na słynnej ulicy handlowej — Laugavegur. Ta droga, łącząca się z siostrzanymi Bankastraeti i Austurstraeti, jest ścieżką, którą każdy odwiedzający Islandię, musi przejść chociaż raz. Znajduje się tam wiele sklepów, restauracji, galerii, kawiarni, barów i mieszkań. Laugavegur jest tętniącym centrum życia w Reykjaviku.

Co więcej, często w jednym budynku znajduje się kilka różnych atrakcji — na przykład restauracja, która po zmierzchu zamienia się w klub nocny, nad którym znajdują się apartamenty mieszkalne.

Ulica ta stała się wyjątkowa w 1885 roku, dzięki Komitetowi do spraw Ubóstwa w Reykjavíku, który zdecydował, że chce znaleźć sposób na walkę z bezrobociem. Laugavegur to droga, którą można dotrzeć z terenów niezabudowanych do zindustrializowanego miasta portowego i centrum biznesowego — Kvosin.

Zdjęcie: Graffiti i sztuka uliczna w Reykjavíku.

W konsekwencji mieszkańcy skorzystali z okazji. Zaczęli otwierać sklepy i świadczyć usługi właśnie wzdłuż tej drogi, dzięki czemu mogli kusić klientów zmierzających do portu, zanim ci skorzystają z usług większych sklepów bliżej centrum.

---

• Zobacz także: Życie nocne w Reykjaviku

---

Kiedy pod koniec drugiej wojny światowej amerykańskie wojsko okupowało Islandię, powstał popyt na życie nocne i rozrywkę — niedługo po tym na Laugavegur pojawiły się bary, a lokalni mieszkańcy poznali zalety picia, tańca i jedzenia poza domem.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Vera de Kok. Nie wprowadzono żadnych zmian.

W miejscu, gdzie Laugavegur krzyżuje się z Skólavörðustígur, zaczyna się Bankastræti (isl. ulica bankowa). Jej nazwa pochodzi od Narodowego Banku Islandii (Landsbankinn), który otwarto na Bankastræti 3 w 1886 roku.

Dzisiaj dzielnica biznesowa w Reykjavíku znajduje się w Borgartún, gdzie Bankastræti  stanowi naturalną kontynuację Laugavegur, wzdłuż której znajdują się głównie sklepy i restauracje.

---

• Zobacz także: Najlepsze restauracje w Reykjaviku

---

Za skrzyżowaniem z Lækjargata, dawną ulicą, którą biegł kanał, Austurstræti łączy centralną drogę prowadzącą do Kvosin z dzielnicą Reykjavíkurhöfn (ang. Old Harbour, stara dzielnica portowa). Można tu znaleźć budynki o różnych stylach architektonicznych — od starych drewnianych domów z czasów kupieckich, pierwszych betonowych budynków z początku XX wieku, aż do nowoczesnych konstrukcji ze szkła i stali.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Jóhann Heiðar Árnason. Nie wprowadzono żadnych zmian.

W tym artykule nazwisko Guðjón Samúelsson pojawi się niejednokrotnie, ponieważ uważa się go za najbardziej znanego islandzkiego architekta, który zaprojektował wiele ikonicznych budynków położonych w centrum Reykjavíku.

---

• Zobacz także: Fascynująca historia islandzkiej architektury

---

Na Austurstræti 16 można znaleźć jeden z najwcześniejszych projektów Samúelssona. Ten budynek w momencie, kiedy powstał, w roku 1916, był największy w Reykjavíku i służył za siedzibę Banku Narodowego i Islandzkich Wolnomularzy.

Dzisiaj na parterze tego imponującego betonowego gmachu znajduje się restauracja Apótekið, której nazwa pochodzi od apteki, działającej w tym miejscu w latach 1930-1999. To jedno z najlepszych miejsc w Reykjavíku, gdzie możesz zjeść wyśmietnitą kolację i wypić dobre wino.

Kolejny piękny budynek warty uwagi to Hressingarskálinn położony przy Austurstræti 20. Obecnie jest to restauracja i klub nocny, ale na początku XIX wieku w tym drewnianym domu mieszkał Árni Thorsteinsson, islandzki deputowany. W ogrodzie przy budynku, wykorzystywanym przez restaurację w słoneczne dni, rosną trzy drzewa, posadzone przez samego Thorsteinssona ponad sto lat temu.

Hverfisgata i Skulagata

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Vera de Kok. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Hverfisgata to jedna z głównych ulic Reykjavíku, rozciągająca się od Hlemmur aż do Placu Lækjartorg. Mimo swojej rangi jako równoległej do Laugavegur i posiadającej w swoim biegu kilka ważnych budynków większa część tej ulicy jeszcze do niedawna była w opłakanym stanie.

---

• Zobacz także: Czas na Islandii

---

Historia Hverfisgata sięga roku 1802, kiedy postawiono tam fundamenty pierwszego budynku, Skuggi (Cień). Dookoła tego domu wkrótce urosły kolejne, a powstały w ten sposób rejon nazwano Skuggahverfið — dzielnica cieni.

Zdjęcie: piqsels

Do 2010 roku ulice w tej części miasta wymagały renowacji, a jedynymi działającymi na niej biznesami były sklepy dla dorosłych z szemraną klientelą. Dzisiaj to miejsce ma nowe ulice, przy których otwarto popularne sklepy odzieżowe, eleganckie restauracje, urocze kawiarnie i przyciągające zapachem bistra.

Hverfisgata zasłużyła na długo wyczekiwany remont, ze względu na otaczające ją zachwycające klasyczne budynki. Najważniejszym przykładem będzie Teatr Narodowy, zaprojektowany również przez Guðjóna Samúelssona.

---

• Zobacz także: 21 najlepszych wegańskich i wegetariańskich restauracji w Reykjaviku

---

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Jóhann Heiðar Árnason. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Kolejne budynki warte uwagi to Safnahúsið — przestrzeń wystawowa, która powstała w 1906 roku według projektu duńskiego architekta, Johannesa Nielsena, a także duńska ambasada, zbudowana w 1913 roku przez braci — kupców, Sturla i Friðrika Jónssonów.

W tym miejscu, oprócz ciekawych historii i wielkich starych domów, znajduje się dużo więcej ciekawostek. Przy Hverfisgata 12 znaleźć możemy bar z piwami kraftowymi  Mikkeller & Friends Reykjavík, zlokalizowany w pięknym, czteropiętrowym budynku z 1910 roku.

Zdjęcie: Nathan Dumlao

Przejdź się kawałek dalej, a zobaczysz niezależne kino Bíó Paradís, następcę Regnboginn, które funkcjonowało od 1977 roku. Możesz posłuchać winyli w wegańskiej restauracji Kaffi Vínyl, a potem pójść na koncert jazzowy w Hostelu KEX, który znajduje się w wyremontowanej fabryce ciastek na Skúlagata 28.

Hlemmur i Nordurmyri

Przejdźmy do Reykjavíku 105, granicy centrum. Hlemmur, główny dworzec autobusowy Reykjavíku, to umowne miejsce, w którym kończy się Laugavegur, mimo że ulica ciągnie się jeszcze kilometr dalej na wschód.

Przez dekady Hlemmur był miejscem dla społecznych wyrzutków zamieszkujących Reykjavik. Ze względu na położenie w centrum, dworzec był nie tylko schronieniem dla tych, którzy nie mieli gdzie pójść, ale funkcjonował też jako miejsce, do którego uciekali z domu punkowcy.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Helgi Halldórsson. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Wydawać by się mogło, że przez dekady to alternatywne centrum miasta zatrzymało się w czasie — brudne i służące za schronienie dla bezdomnych. Niedawno uległo to zmianie — budynek wyremontowano i przemianowano na popularny Food Hall (hala z jedzeniem) - Hlemmur Mathöll.

Nazwa Hlemmur wywodzi się od drobnego łuku — mostu na Rauðará — czerwonej rzece — w Reykjavíku. Obecnie woda już nie płynie w tym miejscu, choć jeśli przejdziesz się ulicą, w której nazwie ciągle „płynie” czerwona rzeka — Rauðarárstígur, miniesz sklep z płytami Lucky Records, to po prawej znajdziesz Norðurmýri — jedną z najbardziej czarujących okolic centrum Reykjavíku.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Jóhann Heiðar Árnason. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Norðurmýri, to coś w rodzaju miejskiej oazy, gdzie kamienne domy i ogródki schowane za płotami tworzą „przedmieścia centrum”. Nazwa tej okolicy to Miklabraut (na południu) i Snorrabraut (na zachodzie), tłumaczy się jako „Bagno Północy”, co jest odniesieniem do starych mokradeł, które w dawnych czasach rozpostarte były w tej okolicy.

Większość domów w Norðurmýri powstała w latach 30., a ulice wzięły swoje nazwy od postaci z islandzkich sag — Njála i Laxdæla, a także z Landnámabók — Księgi o Zasiedleniu.

Wszystkie ogrody skierowane są na południe, dzięki czemu mają optymalny dostęp do słońca i umożliwiają mieszkańcom hodowanie rozmaitych roślin — niezależnie od celu.

---

• Dowiedz się więcej o sagach: Literatura islandzka dla początkujących

---

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Gary J. Wood. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Przez lata ta dzielnica była domem dla licznych artystów, muzyków i ludzi wykształconych. Od 2012 co roku odbywa się tutaj festiwal Norðurmýrahátíð, podczas którego dekorowane są ulice, można posłuchać muzyki na żywo. Pojawiają się też targi, a w wybranych dniach można wziąć udział w warsztatach.

Skolavordustigur i Thingholt

Zdjęcie: Mapa z najczęściej wytyczanymi granicami Þingholt; nadal jest to jednak kwestia sporna.

Niewątpliwie najbardziej ikonicznym budynkiem Islandii jest kościół Hallgrimskirkja. Monumentalny triumf islandzkiej architektury, położony na wzgórzu Skólavörðuhæð. Nazwa wzgórza powstała 200 lat wcześniej od zlokalizowanego tam kościoła.

W miejscu, gdzie obecnie stoi pomnik odkrywcy Leifura Eiríkssona, znajdowała się kamienna wieża — Skólavarðan, wybudowana przez studentów w XVIII wieku jako pamiątka zjazdu szkolnego.

Zdjęcia: Wikimedia, Creative Commons, by Gerd Eichmann. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Ostatnia wieża powstała w 1868, jej budowa została zlecona przez burmistrza Árni Thorsteinssona. Można powiedzieć, że była jednym z pierwszych punktów orientacyjnych Reykjavíku zbudowanym przez ludzi.

Ścieżka prowadząca do wieży została nazwana Skólavörðustígur, ale samą wieżę rozebrano, kiedy Alþingi, islandzkie zgromadzenie ogólne obchodziło swoją 1000 rocznicę istnienia. Wtedy na stałe postawiono tam pomnik odkrywcy — Leifura Eiríkssona, podarowany przez rząd Stanów Zjednoczonych.

Dzisiaj Skólavörðustígur to jedna z najczęściej uczęszczanych ulic w mieście; znajduje się przy niej wiele restauracji, butików, sklepów z designem i kawiarni. Stoją przy niej także niektóre z najstarszych budynków Islandii, na przykład Hegningarhúsið — najstarsze więzienie.

Na lewo od Skólavörðuhæð rozciąga się dzielnica domów mieszkalnych, Þingholtin, pełna starych i kolorowych domów z drewna i dachami z blachy falistej. Warto pójść na spacer główną w tym rejonie ulicą — Miðstræti — i zobaczyć doskonale zachowane domy pochodzące z XIX wieku, w których mieszkali jedni z najważniejszych islandzkich intelektualistów i poetów.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by HerbertG. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Główną atrakcją tej okolicy jest niewątpliwie Menntaskólinn í Reykjavík, jedna z najstarszych szkół w Reykjavíku. Budynek powstał w 1846 roku, ale początki szkoły sięgają aż do roku 1056.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Carpfish. Nie wprowadzono żadnych zmian.

I w końcu — będąc tu, dobrze jest odwiedzić ogród z rzeźbami Einara Jónssona. Miejski klejnot, do którego nie dociera wielu turystów. Einar Jónsson to jeden z najsłynniejszych islandzkich rzeźbiarzy, który stworzył niezliczone arcydzieła, takie jak pomnik Ingólfura Arnarsona na Wzgórzu Arnarhóll.

Grjotathorpid i Kvosin

Zdjęcie: Mapa z granicami Grjótaþorp; Kvosin to budynki przy Aðalstræti niedaleko Ingólfstorg.

Grjótaþorpið to dzielnica, w której znajdują się jedne z najstarszych domów w Reykjavíku. Została zbudowana, zanim powstał plan zagospodarowania przestrzennego kierujący dalszym rozwojem miasta, więc na mapie jest to zbiór przecinających się ulic i przypadkowo poustawianych domów. Jednak dodaje to temu miejscu niewątpliwego uroku.

Podobnie jak w przypadku farmy Skuggi i dzielnicy Skuggahverfi, i to miejsce rozwinęło się wokół gospodarstwa Grjótið (isl. skała) w połowie XVIII w. i stało się w końcu znane jako Grjótaþorpið (isl. skalna wioska).

Przyciągającym uwagę budynkiem w tej okolicy jest Unuhús, zlokalizowany przy Garðastræti 15. Nazwano go na cześć „przyjaciółki wszystkich biednych” - Uny Gísladóttir, prowadzącej pensjonat, w którym przyjmowała gości za symboliczne kwoty.

Na początku XX wieku, dom Uny stał się centrum kultury, w którym od tego czasu organizowano regularne spotkania z pisarzami takimi, jak Þórbergur Þórðarson czy Halldór Laxness, islandzkimi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Friedrich Magnusson. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Grjótaþorpið zaczyna się przy Aðalstræti (główna ulica), a po drugiej stronie swój początek ma Kvosin. Przy Aðalstræti 10 stoi najstarszy dom w Reykjavíku; powstał w 1762 roku, jako krok w kierunku usilnych działań szeryfa Skúli Magnússona, mających doprowadzić miasto do industrializacji.

W 2001 roku przy Aðalstræti 16 podczas prac wykopaliskowych znaleziono długi dom Wikingów pochodzący z X wieku. Obecnie jest on udostępniony dla zwiedzających jako główna atrakcja Wystawy o Osadnictwie.

Rozwój dzielnicy Kvosin łączy się zarówno z pierwszym osadnictwem na Islandii, jak i industrializacją miasta, dlatego o tej dzielnicy mówi się, że jest miejscem powstania Reykjavíku.

Granice Kvosin tworzą Aðalstræti, Lækjargata i Staw Tjörnin. Obecnie Tjörnin jest jednym z najbardziej malowniczych miejsc w centrum stolicy. Dookoła tej idyllicznej okolicy można podziwiać wiele pięknych rzeczy — od starych skandynawskich domów na wodzie na wschodnim brzegu, przy Tjarnargata, aż do licznej tu kolonii ptaków i bujnych ogrodów Hljómskálagarður i Hallargarður.

---

• Zobacz także: Tjörnin | Staw w Reykjaviku

---

Dodatkowo dookoła stawu Tjörnin znajduje się kilka muzeów — między innymi Muzeum Narodowe i Muzeum Sztuki. Co więcej, w 1992 roku na wyspie powstałej na Tjörnin wybudowano Ratusz Miejski. Oprócz tego, że jest miejscem, w którym stołeczni politycy rozgrywają swoje wojenki, ratusz jest także siedzibą oficjalnego centrum informacji turystycznej w Reykjaviku.

---

• Uzyskaj nieograniczony dostęp do wielu muzeów w mieście dzięki karcie Reykjavík City Card

---

Monumentalny budynek ratusza, zaprojektowany przez lokalne Studio Granda, jest skonstruowany w taki sposób, że wydaje się, jakby wyrastał bezpośrednio z wody.

Harpa i Stary Port

Islandczycy są narodem, który przez stulecia był zależny od rybołówstwa, więc uroczy i wielobarwny Stary Port, lokalnym mieszkańcom znany jako Reykjavíkurhöfn, z początku był zaledwie przesmykiem. Ale przez lata rozwijał się i zamienił w labirynt drewnianych pomostów.

Te nadają się jedynie do cumowania mniejszych łódek, a większe statki musiały spuszczać kotwice dużo dalej od brzegu.

Przez dekady budowa odpowiedniego portu była przedmiotem dyskusji w stolicy, ale ostateczną iskrą do rozpoczęcia prac był niezwykle silny sztorm, który zniszczył grupę dużych statków daleko od brzegu w 1910 roku. Po tej katastrofie rząd zgodził się ufundować budowę portu i w 1913 duże statki mogły już bezpiecznie dokować w Reykjavíku.

Budowa nowych, lepszych doków była największym projektem industrialnym w historii Islandii. Port w Reykjavíku do lat 60. funkcjonował jako oficjalny port wysyłkowy, później wybudowano większy Port Sundahöfn.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Reykholt. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Przez dziesięciolecia po tej zmianie Stary Port był używany głównie przez niezależnych rybaków i właścicieli łodzi, a także służył jako centrum operacyjne Islandzkiej Straży Przybrzeżnej. 

Dzisiaj tętni życiem. W Porcie Suðurbugt niebieskie budynki wybudowane w latach 30. służą obecnie jako kawiarnie i restauracje serwujące owoce morza; codziennie wyruszają stąd także wycieczki, podczas których możesz na własne oczy zobaczyć wieloryba!

---

• Zobacz też: Obserwacja wielorybów na Islandii

---

Warto też odwiedzić Muzeum Morskie w Grandagarður, w którym można dowiedzieć się dużo o znaczeniu doków i tego, jak duży wpływ na rozwój Islandii miał ocean.

Jest jednak jedno miejsce, które od momentu jego powstania, zmieniło się jeszcze bardziej niż sam port. Hala koncertowa i centrum konferencyjne Harpa to najnowszy klejnot koronny Reykjavíku; budynek zaprojektował lokalny artysta Ólafur Elíasson i duńska firma Henning Larsen Architects.

Oprócz dużej hali koncertowej, w oryginalnych planach ujęto także międzynarodowe centrum targowe, hotel, kompleksy apartamentów, sklepy i duży parking samochodowy. Kryzys finansowy z 2008 roku niestety spowodował konieczność zrezygnowania z części planów.

Niezależnie od wszystkiego, pomysł wybudowania hali koncertowej pojawiał się w planach już w latach 80. XIX wieku, więc islandzki rząd mimo wszelkich przeciwności postanowił sfinalizować projekt.

Budynek wnoszono powoli. Do dziś wielu mieszkańców kojarzy tamten fakt jako symbol ostatnich dobrych chwil przed kryzysem. Nie można powiedzieć, że Islandczykom nie podoba się Harpa. Wprost przeciwnie — wszelkie głosy sprzeciwu wobec wydawania na to pieniędzy, ucichły, kiedy fenomenalny rezultat ujrzał światło dzienne.

Zdjęcie: WIkimedia, Creative Commons, by Ivan Sabljak. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Budynek posiada fasadę składającą się z ponad 700 szklanych paneli zaprojektowanych przez genialnego geometrę Einara Þorsteinna Ásgeirssona. Każdy panel ma swój unikalny kształt, a także jest wyposażony w oświetlenie LED, które oferuje spektakularne pokazy świetlne w ciemne zimowe noce.

Dziś Harpa to siedziba Islandzkiej Orkiestry Symfonicznej. Znajdują się tu też biura Opery Islandzkiej. Możemy w niej podziwiać liczne wystawy, odbywają się tu też koncerty i wydarzenia kulturalne.

Raz w roku, w lutym możesz doświadczyć tego, jak elegancka hala koncertowa zmienia się w największy klub nocny na Islandii — wszystko dzieje się podczas Sónar Music Festival, który od 2013 roku odbywa się w tym miejscu.

Gamli Vesturbaer i Holavallagardur

Zdjęcie: Gamli Vesturbær; zwróć uwagę na to, że Vesturbær jako dzielnica jest dużo większa, a mapa pokazuje jedynie „starą” część.

Vesturbær to duża dzielnica Reykjavíku, która rozciąga się od centrum do obrzeży miasta — Seltjarnarnes. Nazwę Vesturbær można przetłumaczyć jako „miasto wschodnie”, a obszar na północ od drogi Hringbraut, leżący na terenie objętym kodem pocztowym 101, nazywa się Gamli Vesturbærinn — stare miasto wschodnie.

Podobnie jak Grjótaþorpið, w przeszłości mieszkali tu przedstawiciele klasy robotniczej, ale dzisiaj te podziały praktycznie zniknęły. Vesturbær to przedmieście dzielnicy Reykjavík 101 i jednocześnie świetne miejsce, które można nazwać domem.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Kasuarer. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Ciekawym miejscem do odwiedzenia na tym obszarze jest Landakot, zielone wzgórze z bujną roślinnością, opowiadające bogatą historię islandzkiego chrześcijaństwa. Wszystko zaczęło się w 1964 roku, kiedy to katoliccy księża z Francji wybudowali przy polu niewielką kaplicę. Kilka lat później zastąpiono ją drewnianym kościołem.

Po pierwszej wojnie światowej przedstawiciele Kościoła katolickiego na Islandii zdecydowali, że potrzebują większej świątyni. Osobą, która miała podjąć się tego zadania, był po raz kolejny Guðjón Samúelsson. W wyniku jego pracy w 1929 roku ukończono budowę neogotyckiej świątyni Landakotskirkja.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Jon Gretarsson. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Kolejny warty uwagi budynek w okolicy to szpital Landakotsspítali, wzniesiony w 1902 roku. W tym czasie miasto rozpaczliwie potrzebowało nowego miejsca świadczącego usługi medyczne, ale nie posiadało odpowiednich funduszy. Z tego powodu, budowę szpitala wsparli chrześcijanie, którzy uzyskali wsparcie finansowe z Europy.

W 1930 roku rząd przejął kontrolę nad szpitalem, tworząc jednocześnie Landsspítalinn (Islandzki Szpital Uniwersytecki).

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Jon Gretarsson. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Pomiędzy Landakot i jeziorem Tjörnin znajduje się wyjątkowo lubiane miejsce w centrum. Hólavallagarður to XIX-wieczny cmentarz, który w plebiscycie National Geographic z 2014 roku został uznany za jeden z najbardziej „urokliwych” w Europie.

Z cmentarza rozciągają się niezwykłe widoki, jedne z najbardziej czarujących w Reykjavíku. Niewątpliwe piękno i mroczną atmosferę uzupełniają wysokie i nagie brzozy, wierzby oraz świerki, pochylające się nad wąskimi ścieżkami i omszałymi nagrobkami.

Zdjęcie: Wikimedia, Creative Commons, by Christian Bickel. Nie wprowadzono żadnych zmian.

Na cmentarzu leżą między innymi Jón Sigurðsson, islandzki działacz, który przyczynił się w ogromnym stopniu do osiągnięcia autonomii, Hannes Hafsteinn, poeta i przywódca polityczny, a także Bríet Bjarnhéðinsdóttir, działaczka na rzecz praw kobiet na Islandii.

Przejdź się na romantyczny spacer po tym wyjątkowym starym cmentarzu i zauważ, jak gwar stolicy ucicha. Podróżuj w czasie pomiędzy niektórymi z najmilej wspominanych mieszkańców Reykjavíku.

Biorąc pod uwagę historię powstania, początki związane z handlem, monumentalne budynki i kulturalny urok, trudno się dziwić, że centrum Reykjavíku to jedno z ulubionych miejsc Islandczyków.

W wyniku problemów związanych z życiem na przedmieściach, przez lata zarówno lokalne biznesy, jak i indywidualni mieszkańcy, decydowali się osiedlać w centrum, które było idealnym miejscem do zamieszkania i prowadzenia interesów. Można tu żyć, nie polegając w tak dużym stopniu na posiadaniu pojazdu, co przyciąga też do centrum dużo młodych ludzi.

Dzielnice w centrum są ostatnimi czasy trochę bardziej zatłoczone, wynika to z większej liczby turystów, ale sprawia to również, że stolica jest dużo ciekawszym miejscem, niż była wcześniej.

Kiedy będziesz odwiedzać centrum, radzimy, żebyś spróbował poznać lokalną kulturę. Korzystaj z miejscowych usług, lokalnych biznesów, zamiast zostawiać pieniądze w międzynarodowych sieciach. Poznaj „miejskie szczury”, poznaj otaczające centrum środowisko i społeczność — dzięki temu nie tylko będziesz wspierać lokalnych mieszkańców, ale też zyskasz bardziej autentyczne i satysfakcjonujące doświadczenia podczas swojego pobytu.

101 Reykjavík to unikatowy i czarujący miejski raj, mający urok portowego miasta, w którym na każdym kroku czekają na ciebie cuda. Nie pomiń żadnego z nich!

---

Czy podobał ci się nasz przewodnik po centrum Reykjavíku? Jakie są twoje ulubione miejsca pod kodem pocztowym 101? W komentarzach poniżej powiedz nam, co myślisz!