Islandzkie jedzenie: kompletny przewodnik po islandzkiej kulturze kulinarnej
- Co się je na Islandii?
- Tradycyjne islandzkie jedzenie
- Islandzkie ryby i owoce morza
- Islandzki chleb
- Islandzki słodki chleb
- Islandzka jagnięcina
- Skyr islandzki
- Islandzkie mięsa cieszące się złą sławą
- Mięso maskonura
- Mięso wieloryba
- Cieszące się złą sławą tradycyjne jedzenie na Islandii
- Thorlaksmessa — Sfermentowana płaszczka
- Slatur — Islandzki pudding z wątróbki
- Hakarl — Sfermentowany rekin
- Svid — Gotowana głowa owcy
- Hrutspungar — Marynowane jądra baranie
- Islandzkie słodycze i wyroby cukiernicze
- Islandzkie lody
- Lakkris — Islandzka lukrecja
- Islandzki alkohol
- Brennivin
- Islandzki likier
- Islandzkie piwo rzemieślnicze
- Współczesne islandzkie jedzenie
Odkryj islandzkie jedzenie i dowiedz się co jeść w Islandii, korzystając z naszego kompletnego przewodnika. Jakie są kluczowe cechy kuchni islandzkiej? Z jakich potraw słynie Islandia? Czy to prawda, że Islandczycy jedzą tylko suszone ryby i sfermentowanego rekina? Co powinni jeść podróżnicy podczas wizyty na Islandii? Czytaj dalej i poznaj składniki, które sprawiają, że kuchnia na wyspie jest wyjątkowa.
W stolicy Islandii znajdziesz mnóstwo świetnych restauracji, więc koniecznie zarezerwuj nocleg w Reykjaviku, zwłaszcza jeśli chcesz zanurzyć się w kulturze kulinarnej tego kraju. Aby poruszać się po mieście, zalecamy zarezerwowanie małego, niedrogiego samochodu, który idealnie sprawdzi się do podróżowania w obrębie Reykjaviku i na terenach wiejskich. Aby dowiedzieć się więcej o islandzkiej kuchni, możesz zarezerwować wycieczkę z lokalnym przewodnikiem, który zabierze Cię do wielu miejsc, gdzie możesz spróbować różnych potraw.
- Spróbuj najlepszych potraw w Islandii podczas wycieczki Reykjavik Food Walk
- Poznaj kilka pysznych islandzkich przepisów
- Poznaj islandzką kulturę czytając o historii Islandii
W przeszłości zasoby Islandii były niewielkie. Brak światła słonecznego poważnie ograniczał możliwości uprawy, brakowało dzikich zwierząt do polowania, a odległe położenie na kole podbiegunowym utrudniało import żywności i towarów. Dlatego islandzka kultura żywieniowa jest prosta i odzwierciedla surowe warunki naturalne, w jakich przyszło jej przetrwać przez wieki.
Na szczęście Islandię otacza obfity północny Ocean Atlantycki, a kraj jest obdarzony słodką wodą i czystym środowiskiem naturalnym. Dzięki nowym technologiom i odnawialnej energii geotermalnej możliwe jest również spożywanie świeżo wyhodowanych, lokalnie pozyskiwanych składników przez cały rok. Tradycyjne islandzkie jedzenie jest nadal popularne zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów.
W dzisiejszej Islandii można znaleźć niemal wszystko, czego pragnie kulinarne serce. Restauracje w całym kraju oferują szeroki wybór zagranicznych i islandzkich potraw inspirowanych składnikami pozyskiwanymi lokalnie w otaczającej przyrodzie.
- Zobacz także: Najlepsze restauracje w Reykjaviku
Co się je na Islandii?
Co jedzą Islandczycy? Najbardziej typowe jedzenie na Islandii obejmuje ryby, jagnięcinę lub islandzki skyr (rodzaj jogurtu). Są to główne elementy islandzkiej diety od ponad tysiąca lat.
Islandzkie posiłki są powszechnie oparte na mięsie ze względu na brak ziem uprawnych w przeszłości. Jednak dzięki ogrzewanym geotermalnie szklarniom warzywa są bardziej dostępne, co pozwala współczesnym szefom kuchni na większą wyobraźnię i wprowadzanie nowych składników do starych przepisów.
Czytaj dalej, aby odkryć tradycyjne islandzkie jedzenie i sprawdzić ciekawe potrawy do jedzenia podczas wakacji w Islandii.
Tradycyjne islandzkie jedzenie
Islandzkie ryby i owoce morza
Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Złoty Krąg i wycieczka kulinarna po smakach Islandii
Jako naród wyspiarski, nic nie było bardziej istotne dla przetrwania mieszkańców niż ryby. Ryby są integralną częścią islandzkiej kultury i dziedzictwa oraz podstawą tradycyjnej islandzkiej kuchni.
Rybołówstwo nie tylko zapewniało pożywienie, ale również eksport pomógł przekształcić kraj z jednego z najbiedniejszych w Europie na początku XIX wieku w jeden z najbogatszych obecnie.
- Zobacz także: Wędkarstwo w Islandii
W miarę doskonalenia metod chłodniczych świeże ryby stawały się coraz bardziej zauważalne w diecie narodu. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych Islandczycy nadal jedli ryby codziennie, a niektórzy wybierali tę wszechobecną opcję nawet na śniadanie. Dziś Islandczycy jedzą ryby średnio dwa razy w tygodniu, a ponad połowa populacji spożywa olej rybny, czyli lysi, co najmniej cztery razy w tygodniu.
Wizerunki ryb zdobią islandzkie monety, a kraj ten toczył nawet wojny o prawa do połowów. Ryby są typowym pożywieniem Islandii od momentu jej założenia do dziś i prawdopodobnie pozostaną nim w przyszłości.
Aurot zdjęcia: Von Mathus
- Zobacz także: Obrzydliwe islandzkie jedzenie i przysmaki
Większość restauracji na Islandii podaje „rybę dnia”. Kraj usiany jest licznymi restauracjami serwującymi owoce morza, głównie dorsza, łupacza, łososia i żabnicę. Współcześni szefowie kuchni na Islandii są mistrzami w tworzeniu doskonałych dań, łącząc bogactwo oceanu z ziołami i przyprawami występującymi w islandzkiej przyrodzie. W Reykjaviku można znaleźć wiele wspaniałych dań rybnych i tradycyjnych islandzkich potraw. Ale oprócz genialnego posiłku w restauracji, koniecznie spróbuj następujących potraw.
Hardfiskur — Sztokfisz
Hardfiskur lub sztokfisz można kupić w każdym sklepie spożywczym, lub na pchlim targu w Kolaportid. Je się je jako przekąski prosto z torebki posmarowane masłem. Choć dziś ludzie nie jedzą go tak często, sztokfisz pozostaje podstawowym i popularnym tradycyjnym jedzeniem na Islandii.
Przed przełomem XIX i XX wieku zboże było na Islandii trudno dostępne. Musiało być importowane z Danii, przez co stawało się zbyt drogie dla większości Islandczyków. Cokolwiek udało się zdobyć, dodawano do kleików, by starczało na dłużej, a chleb uważano za luksus.
Ten niedobór powodował, że zamiast jeść kawałek chleba do posiłku, jak to było w zwyczaju w sąsiednich krajach, Islandczycy jedli sztokfisze.
Autor zdjęcia: Þormóður Símonarson
Ten bogaty w białko pokarm produkowany jest ze świeżych ryb, głównie łupacza, zębacza atlantyckiego lub dorsza, które zostały złowione przez wędkarzy przy użyciu żywej lub sztucznej przynęty. Po oczyszczeniu i wyciągnięciu ości rybę wiesza się do suszenia. Tradycyjnie robi się to na zewnątrz, w pobliżu oceanu, gdzie wiatry przewiewają słone powietrze. Metoda ta trwa około czterech do sześciu tygodni, ale dzięki nowoczesnej technologii czas ten można skrócić do 36 lub 48 godzin.
Plokkfiskur — Gulasz rybny
Plokkfiskur to islandzki gulasz rybny, który jest prostą mieszanką białej ryby, ziemniaków, cebuli, mąki, mleka i przypraw. Ale ostatnio niektóre przepisy zawierają również szczypiorek, curry, sos bearnaise lub ser.
Humar - Islandzkie homary
Humar odnosi się do islandzkiego homara lub langustynki. Zazwyczaj są one poławiane w wodach południowego wybrzeża. Langustynki są znane ze swojego smacznego, delikatnego mięsa. Można je znaleźć grillowane, pieczone, smażone, a nawet jako dodatek do pizzy.
Islandzki chleb
Osadnicy na Islandii byli uparci, co było konieczne, gdy żyli w krainie ognia i lodu. Przez wieki ludzie próbowali żyć tak, jak w Skandynawii, jako społeczeństwo pasterskie, hodując bydło i owce oraz uprawiając zboże na chleb i paszę.
Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Prywatna 3-godzinna wycieczka po Reykjaviku z przewodnikiem-ekspertem
Metody rolnicze wikingów znacząco wpłynęły na islandzkie krajobrazy, ponieważ rozpoczęła się erozja na szeroką skalę oraz wylesianie, które sprawiły, że duża część kraju stała się jałowa. W związku z tym na Islandii nie mogło rosnąć nic poza kilkoma warzywami, takimi jak ziemniaki, rzepa, marchew, kalafior i kapusta, ale prawie żadne zboże.
Islandia nigdy nie była samowystarczalnym krajem produkującym zboże. W niektórych miejscach można było uprawiać jęczmień, ale plony były często mizerne z powodu islandzkiej pogody.
Autor zdjęcia: Von Mathus
Po okresie znanym jako „mała epoka lodowcowa” prawie wszystkie uprawy zbóż na Islandii zanikły. Dopiero w XX wieku ponownie zaczęto uprawiać zboża, a większość zbiorów stanowił jęczmień. Dziś jednak można spotkać w okolicy także kilku hodowców owsa. Ponieważ na Islandii praktycznie nie rosło zboże, musiało być ono importowane, przez co było bardzo drogie.
Piece były prawie nieznane z powodu braku drewna opałowego. Tak więc jedynymi osobami, które mogły sobie pozwolić na chleb, byli ludzie bardzo zamożni. W rzeczywistości kraj ten nie miał profesjonalnego piekarza aż do początku XIX wieku. Pomimo braku zboża, pieców i piekarzy, Islandczycy nadal mają kilka charakterystycznych odmian chleba, które są popularne do dziś.
Laufabraud — Chleb liściasty
Wiele rodzin robi przed świętami laufabraud, czyli chleb liściasty. Jest to bardzo cienki, okrągły chleb ozdobiony geometrycznymi wzorami przypominającymi liście. Rodziny spędzają czas na tworzeniu pięknych wzorów na chlebie, zanim szybko usmażą go na patelni. Następnie podają laufabraud z masłem podczas świątecznej kolacji. Ze względu na bliski związek z tym świętem, chleb ten znany jest również jako islandzki chleb bożonarodzeniowy.
- Zobacz także: Święta Bożego Narodzenia na Islandii
Autor zdjęcia: Wikimedia, Creative Commons, by Jonathunder. Nie wprowadzono żadnych zmian.
Flatkaka — Płaski chleb żytni
Innym tradycyjnym chlebem jest flatkaka, cienki, okrągły, żytni chleb z wyraźnym wzorem. Uważa się, że tradycja pieczenia flatkaka sięga czasów osadnictwa (około 1000 r. n.e.), kiedy to pieczono go na gorących kamieniach lub prosto na żarze ogniska.
Ta metoda pomogła stworzyć charakterystyczny dla tego chleba wzór w plamki. Później jednak zaczęto używać małych, ale ciężkich żeliwnych patelni.
Rugbraud — Islandzki chleb żytni
Jeśli odwiedzisz ten kraj, nie zapomnij spróbować islandzkiego chleba żytniego lub rugbraud, ciemnego, słodkiego w smaku chleba o gęstej konsystencji i bez skórki. Zgodnie z tradycją piecze się go w garnku umieszczonym na żarze dogasającego ogniska, a następnie przykrywa darnią i pozostawia na noc.
Innym sposobem na zrobienie rugbraud jest zakopanie garnka w pobliżu gorącego źródła i pozwolenie, aby ciepło geotermalne upiekło chleb, jak widać na powyższym filmie. Kiedy ta metoda jest stosowana, chleb jest zwykle nazywany hverabraud lub chlebem z gorącego źródła.
Rugbraud jest prawdopodobnie najlepszym połączeniem z rybą (i niezbędnym dodatkiem do wspomnianego gulaszu rybnego plokkfiskur), ale można go również jeść samodzielnie. Zarówno rugbraud, jak i flatkaka są pyszne z pasztetem baranim, masłem, serem, marynowanym śledziem lub wędzoną jagnięciną.
Islandzki słodki chleb
Zdjęcie wykonane podczas wycieczki: Złoty Krąg i wycieczka kulinarna po smakach Islandii
W XIX wieku do islandzkiej diety wprowadzono cukier i przez lata był on uważany za niezbędne pożywienie. W tym czasie piece były bardziej powszechne, a nawet pojawiło się kilku piekarzy.
Podczas wizyty na Islandii, tradycyjne chleby flatkaka i rugbraud są obowiązkowymi rzeczami do spróbowania, ale należy również udać się do piekarni lub kawiarni, aby spróbować następujących nowoczesnych słodkich wypieków.
Snudur — Słodki chleb
Snudur to chleb z nadzieniem cynamonowym pokryty polewą czekoladową, karmelową lub cukrową.
Ponnukokur — Islandzki naleśnik
Znany również jako islandzkie naleśniki, ponnukokur to cienkie, naleśnikowe placki, które zazwyczaj podaje się zwinięte w rulon z dużą ilością cukru lub starannie złożone z dżemem i bitą śmietaną.
Vinarbraud — Islandzkie Viennoiserie
Vinarbraud to popularny na Islandii rodzaj ciasta viennoiserie, inspirowany klasycznym ciastem duńskim. Islandzka wersja przypomina długie ciasto duńskie, z warstwami glazury, dżemu, migdałów i kremu.
- Dowiedz się więcej: Najlepsze piekarnie w Reykjaviku
Islandzka jagnięcina
Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: 3-godzinna wycieczka „Food Lovers” z przewodnikiem po Reykjaviku
Obok ryb, owce są siłą napędową tego narodu od czasu przybycia wikingów. Wełna zapewniała mieszkańcom ciepło, a mięso pomagało utrzymać Islandczyków przy życiu w trudnych warunkach pogodowych.
Pierwsi osadnicy sprowadzili zwierzęta, które od tego czasu były hodowane w całkowitej izolacji, bez wpływu innych ras. Dlatego owce islandzkie są czasem nazywane „rasą osadniczą”.
Choć słyną z wełny używanej w wełnianych swetrach lopapeysa, owce islandzkie są hodowane głównie dla ich mięsa. Każdej wiosny owce są wypuszczane z zagrody, aby mogły swobodnie poruszać się po okolicy, spędzając całe lato na wypasaniu na wolnym od pestycydów pustkowiu.
Ponieważ klimat uniemożliwia uprawę zbóż, owce żywią się trawą, dzięglem, jagodami i wodorostami. Mięso nie wymaga więc zbyt wielu przypraw, jest delikatne i ma łagodny smak. Wędzona, grillowana, pieczona, gotowana na wolnym ogniu, w kebabie lub stir fry — w całym kraju można znaleźć wiele wariantów islandzkiej jagnięciny.
I tak jak w przypadku owoców morza, cokolwiek wybierzesz, z pewnością będzie pyszne.
Hangikjot — Wędzona jagnięcina
Autor zdjęcia Martin Christensen, Wikimedia Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.
Chociaż świeże mięso można znaleźć w sklepach spożywczych i w menu restauracji, popularną islandzką potrawą, której warto spróbować, jest wędzona islandzka jagnięcina lub hangikjot. Przed używaniem chłodni, wędzenie było standardową metodą stosowaną do konserwacji żywności. Nie tylko pozwalało to na zachowanie trwałości mięsa, ale także dodawało mu smaku.
Nazwa hangikjot pochodzi od starej tradycji wędzenia mięsa poprzez powieszenie go na krokwiach wędzarni. W Islandii istnieją dwie główne metody wędzenia: birkireykt i tadreykt.
Materiałem używanym w birkireykt jest drewno brzozowe, natomiast w przypadku tadreykt suszone owcze łajno miesza się z sianem. Nie tylko hangikjot jest wędzony w ten sposób. Można również znaleźć wędzonego tadreykt łososia, kiełbaski, a nawet piwo.
Hangikjot jest zazwyczaj gotowany i podawany na ciepło lub na zimno w plastrach. Jest to tradycyjne danie podawane na Boże Narodzenie, zwykle z ziemniakami w sosie beszamelowym, zielonym grochem, czerwoną kapustą i laufabraud.
Według ostatnich badań, około 90 procent Islandczyków je to danie przynajmniej raz w okresie świątecznym.
Świetnym islandzkim wyborem na lunch jest kanapka hangikjot. Wędzona jagnięcina jest cienko pokrojona i używana jako mięso obiadowe podawane na kanapkach lub tradycyjnym chlebie flatkaka.
Kjotsupa — Zupa mięsna
Kjotsupa jest wykonana z twardszych kawałków jagnięciny, z dużą ilością warzyw i różnych islandzkich ziół. Świetne smakuje w chłodny zimowy dzień i stanowi szybką opcję na lunch w kawiarniach i restauracjach.
Pylsa — Hot Dog
Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: 3-godzinna wycieczka w małych grupach z tradycyjnym jedzeniem islandzkim w Reykjaviku
Często wymieniany jako najlepsza rzecz do zjedzenia na Islandii, jest zrobiony z mieszanki jagnięciny, wołowiny i wieprzowiny. Spróbuj „ein med ollu” („jeden ze wszystkim”), a dostaniesz hot doga z chrupiącą, smażoną w głębokim oleju cebulą, surową cebulą i polanego ketchupem, słodką musztardą i kremowym sosem remoulade.
Skyr islandzki
W Muzeum Narodowym Islandii można zobaczyć trzy słoiki wypełnione tym, co wydaje się szarymi kamieniami. Są one pozostałością po skyrze sprzed ponad tysiąca lat. Skyr to tradycyjny produkt mleczny, który przypomina jogurt, ale technicznie jest klasyfikowany jako ser. Kiedy wikingowie osiedlili się tutaj, przywieźli ze sobą tradycje kulinarne swojej ojczyzny.
Te nordyckie potrawy ewoluowały inaczej w każdym kraju, a każdy naród ma swoje własne odmiany. Wydaje się jednak, że skyr całkowicie zniknął w Skandynawii, natomiast w Islandii rozkwitł. Dziś można go nawet znaleźć na półkach sklepów spożywczych na całym świecie.
Produkt ten powstaje poprzez oddzielenie chudego mleka od śmietany. Następnie mleko jest pasteryzowane i dodaje się do niego żywe kultury z poprzednich partii skyr. Kiedy produkt zgęstnieje, jest filtrowany i dodaje się do niego różne smaki, takie jak wanilia lub jagody, a ostatnio mango, kokos, a nawet lukrecję.
Jest to tradycyjne islandzkie śniadanie, ale może być spożywane o każdej porze dnia. W ostatnich latach służył również jako symbol protestu, kiedy to ludzie rzucali nimi w budynek parlamentu podczas demonstracji antyrządowych.
Islandzkie mięsa cieszące się złą sławą
Oprócz jagnięciny, w sklepach spożywczych i restauracjach można znaleźć tradycyjne mięsa, takie jak wieprzowina, wołowina i kurczak. Nie zdziw się jednak, jeśli w menu restauracji zobaczysz mięso źrebaka lub nawet renifera.
Podczas podróży po kraju prawdopodobnie natkniesz się jeszcze na kilka innych produktów, które mogą wywołać zdziwienie. Nie są to raczej podstawy islandzkiej kuchni, ale ich oryginalność sprawia, że są to popularne potrawy wśród odwiedzających.
Mięso maskonura
Maskonur jest najbardziej kultowym ptakiem Islandii i zarówno turyści, jak i mieszkańcy uwielbiają oglądać go na wolności. Dlatego wielu osobom wydaje się dziwne, że można go znaleźć również w menu restauracji. W przeszłości, zmagające się z problemami społeczności nadmorskie, takie jak Islandia, musiały wykorzystywać wszystkie swoje zasoby naturalne, aby przetrwać. Przetrwanie obejmowało jedzenie tych uroczych małych ptaków.
Podczas gdy maskonur atlantycki jest obecnie chroniony przez ustawodawstwo w innych krajach, Islandia i Wyspy Owcze nadal pozwalają na polowanie na maskonury. Te ptaki były częścią diety obu narodów przez wieki i są uważane za przysmak także dzisiaj.
Islandia jest domem dla około 10 milionów maskonurów w okresie letnim, z archipelagiem Vestmannaeyjar goszczącym największe kolonie lęgowe. Zaledwie 10 kilometrów na południe od lądu, na wyspach znajduje się około 20 procent światowej populacji maskonurów atlantyckich, co czyni je największą kolonią tych ptaków na świecie.
Jednak w ostatnich latach kolonie maskonurów zaczęły się zmniejszać. Uważa się, że spadek ten nie jest spowodowany niszczeniem siedlisk czy nadmiernym polowaniem, ale kilkoma nieudanymi sezonami lęgowymi. Ze względu na malejącą liczbę ptaków wprowadzono tymczasowe ograniczenia polowań w celu ochrony gatunku. Kolonie maskonurów są wysoce monitorowane, więc nie musisz się martwić, jeśli zobaczysz maskonury w menu. Nadal jest w porządku, aby upolować kilka sztuk.
Mięso z tego ptaka jest zazwyczaj pieczone lub wędzone.
Mięso wieloryba
Wielorybnictwo rozpoczęło się na Islandii w XII wieku, od polowań z użyciem harpuna. Połowy tego typu pozostały podstawową metodą polowania na wieloryby do czasu, gdy zagraniczne firmy wprowadziły do kraju komercyjne połowy wielorybów pod koniec XIX wieku, przynosząc nowe narzędzia i technologię.
Międzynarodowa Komisja Wielorybnicza przyjęła moratorium na komercyjne połowy wielorybów, które weszło w życie na całym świecie w 1986 roku. W przeciwieństwie do Norwegii Islandia nie zgłosiła oficjalnego sprzeciwu wobec zakazu i w tym samym roku zaprzestała połowów komercyjnych. Jednak połowy wielorybów w celach „badawczych” były kontynuowane aż do ich zaprzestania w 1989 roku, po wielu naciskach z zagranicy.
Urząd zezwala polować na płetwale oraz na finwale. Mięso płetwali sprzedawane jest do lokalnych restauracji i sklepów spożywczych, natomiast finwale sprzedawane są do Japonii. W ciągu ostatnich kilku lat nie złowiono żadnego płetwala i nie planuje się tego w przyszłych latach.
Mięso z wieloryba nie jest codziennym pożywieniem w Islandii. Większość mięsa z wielorybów jest sprzedawana do restauracji, głównie skierowanych do turystów, pomimo pewnego międzynarodowego sprzeciwu wobec praktyki polowań na wieloryby.
Polecamy wycieczki na obserwację wielorybów, gdzie można zobaczyć te fantastyczne stworzenia w ich naturalnym środowisku.
Cieszące się złą sławą tradycyjne jedzenie na Islandii
Autor zdjęcia: Wikimedia, Creative Commons, by the blanz
Być może zastanawiasz się, jakie potrawy jedzą mieszkańcy Islandii? Pomijając mięso maskonurów i wielorybów, lista kontrowersyjnych tradycyjnych potraw na Islandii jest nieco dłuższa.
Choć na Islandii można znaleźć całą gamę kulinariów, naród ten nie zapomniał o dawnych sposobach przygotowywania potraw. Dziś w sklepach spożywczych i restauracjach można znaleźć tradycyjnie peklowane mięso. Raz w roku, w środku zimy, cały kraj celebruje święto związane z historycznymi potrawami.
Słysząc „islandzkie jedzenie”, ludzie często myślą o tradycyjnym stylu peklowania mięsa. I rzeczywiście brzmi to przerażająco. Sfermentowany rekin, marynowane baranie jądra i gotowane owcze głowy nie brzmią jak rzeczy, które kładzie się na talerzu do obiadu. Ale te metody przygotowywania jedzenia były robione z czystej konieczności.
Świeża żywność z Islandii była rzadkością podczas zimy, więc aby przetrwać w tym odludnym i surowym środowisku, ludzie musieli konserwować swoje jedzenie. Przed chłodziarkami, na całym świecie do konserwowania żywności stosowano takie metody jak solenie. Aby wyprodukować sól z oceanu, trzeba pozwolić wodzie odparować.
Parowanie można osiągnąć poprzez wystawienie wody na działanie promieni słonecznych lub umieszczenie jej nad ogniem. Jednak Islandia ma bardzo mało światła słonecznego i jeszcze mniej drzew do palenia. Brak roślinności oznaczał również, że w kuchni islandzkiej dominowały produkty zwierzęce, a bieda uniemożliwiała wyrzucenie jakiejkolwiek części zwierzęcia.
Mięso i podroby konserwowano przez zimę, stosując takie metody jak kiszenie w sfermentowanej serwatce lub solance, suszenie i wędzenie, które nadawały tradycyjnym wiejskim potrawom charakterystyczny smak.
Na szczęście nowoczesna technologia zastąpiła stare metody przechowywania żywności. Jednak wiele świąt nadal koncentruje się wokół spożywania tradycyjnych potraw w Islandii. Chociaż niektóre z nich mogą wyglądać (i pachnieć) strasznie, nie wszystkie tradycyjne islandzkie potrawy smakują źle.
Na spotkaniach Thorrablot zawsze znajdziesz hardfiskur, hangigjot, wędzoną jagnięcinę, skyr, rugbraud i flatkaka. Jeśli czujesz się na siłach, spróbuj niektórych islandzkich przysmaków.
Thorlaksmessa — Sfermentowana płaszczka
Thorlaksmessa (msza Thorlaka) to uroczystość odbywająca się dzień przed Wigilią. Podczas tego dnia podaje się sfermentowaną płaszczkę z ziemniakami i łojem, a niektórzy Islandczycy upierają się, że Boże Narodzenie nie zaczyna się, dopóki danie nie zostanie zjedzone.
Niektórym nie przeszkadza nawet towarzyszący mu silny, przesiąknięty amoniakiem zapach, inni (co zrozumiałe) unikają go jak zarazy. Smak jednak nie jest tak silny, jak zapach, przypominając niektórym solonego dorsza. Jednak przebrnięcie przez zapach jest sporym wyzwaniem.
- Dowiedz się więcej o islandzkich tradycjach świątecznych
Slatur — Islandzki pudding z wątróbki
Innym świętem związanym z tradycyjnie peklowanymi islandzkimi potrawami jest Thorrablot, obchodzone w środku zimy i organizowane w celu uhonorowania zwyczajów przodków. Odbywa się w staronordyjskim miesiącu księżycowym Thorri.
Islandczycy zbierają się, organizują przemówienia, recytują wiersze, śpiewają, tańczą i jedzą tradycyjne islandzkie potrawy od połowy stycznia do połowy lutego. Do tych potraw należą m.in. gotowane głowy jagnięce, sfermentowany rekin, baranie jądra i slatur — islandzki pudding z wątroby.
Autor zdjęcia: Navaro, Wikimedia Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.
Nie jest rzadkością, że współczesne rodziny islandzkie zbierają się razem i robią swój własny slatur przed Thorrablot. Przygotowują go z krwi owczej lub wątroby i nerek, mielonego tłuszczu, płatków owsianych, żyta i przypraw.
Istnieją dwie wersje slatur: blodmor, który jest rodzajem kaszanki spożywanej na Islandii od czasów osadnictwa, a lifrarpylsa to kiełbasa z wątroby, która jest podobna do haggis.
Slatur jest zwykle podawany z gotowanymi ziemniakami i tłuczoną rzepą, a resztki są świetne z puddingiem ryżowym zwieńczonym cynamonem. Kilka restauracji i kawiarni w Reykjaviku oferuje smak tradycyjnego islandzkiego jedzenia.
Jeśli możesz, koniecznie spróbuj odwiedzić Islandię w czasie święta Thorrablot, podczas którego znajdziesz jeszcze więcej lokali oferujących te niezwykłe dania.
Hakarl — Sfermentowany rekin
Autor zdjęcia: Wikimedia, Creative Commons, by Chris73. Nie wprowadzono żadnych zmian.
Hakarl to sfermentowany rekin, zwykle wytwarzany z rekinów grenlandzkich. Są one trujące, gdy są świeże, ponieważ zawierają śmiertelną ilość amoniaku, ale są bezpieczne do jedzenia po zakopaniu w ziemi, gdzie fermentują od sześciu do dwunastu tygodni.
Następnie wiesza się je do suszenia przez cztery do pięciu miesięcy, a potem podaje w kostkach. Zgodnie ze zwyczajem po zjedzeniu islandzkiego fermentowanego rekina należy wypić shot Brennivin (narodowy alkohol Islandii), aby pomóc pozbyć się smaku.
Svid — Gotowana głowa owcy
Svid to gotowane głowy owcze zwykle przecięte na pół, z usuniętymi mózgami i wyrwanymi włosami. Ten przysmak nie smakuje tak źle, jak wygląda (lub brzmi?) i zwykle można go znaleźć w bufetach serwowanych podczas święta w środku zimy.
Islandczycy jedzą również oczy i język. Uszu nie, bo kojarzy się to z kradzieżą. Tradycja powstała z tego, by nie marnować żadnej części zwierzęcia, gdy brakuje jedzenia.
Hrutspungar — Marynowane jądra baranie
Hrutspungar to marynowane baranie jądra — gotowane i peklowane w serwatce. Jest też wersja pasztetowa, która jest łatwiejsza dla żołądka i można ją smarować na żytnim chlebie.
Islandzkie słodycze i wyroby cukiernicze
Co mieszkańcy Islandii jedzą na deser? Czy wiesz, że cukier nie był dostępny w Islandii aż do końca XIX wieku? Od 1880 roku, krótko po rozpoczęciu importu cukru, aż do 1950 roku, spożycie cukru na Islandii wzrosło o ponad 710 procent. Wyglądało to na miłość od pierwszego wejrzenia (lub smaku).
Islandzkie lody
Nieważne, że jest martwa zima, wieje mroźny wiatr, a z nieba pada śnieg — Islandczycy i tak zjedzą lody. Lodziarnie można znaleźć w prawie każdym mieście na Islandii, a wiele z nich znajduje się w pobliżu basenów geotermalnych, gdzie są one popularnym przysmakiem po kąpieli.
Najpopularniejszym rodzajem lodów są lody włoskie. Ale nie kupuj tylko zwykłych lodów. Zanurz je w twardej skorupie, zwykle wykonanej z czekolady, a następnie pokryj małymi cukierkami. Takie podejście znane jest jako „is med dyfu og kurli".
Jeśli chcesz zamówić wersję ekstremalną, wybierz „bragdarefur". To wtedy lody, zwykle waniliowe, umieszczane są w dużym pojemniku, choć niektóre miejsca oferują inne opcje. Następnie wybierasz trzy rodzaje cukierków i/lub owoców wystawionych na ladzie w sklepie. Całość jest następnie umieszczana w dużym mikserze, więcej cukierków jest dodawanych na wierzchu, i voila! Otrzymujesz ostateczny islandzki lodowy przysmak.
Lakkris — Islandzka lukrecja
Autor zdjęcia: John JP, from Wikimedia Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.
Przeglądając półki ze słodyczami w supermarketach, zauważysz, że wiele islandzkich słodyczy zawiera słone lukrecje lub lakkris. Najpopularniejszym rodzajem jest lukrecja w czekoladzie, ale można też znaleźć dziwne kombinacje, takie jak lukrecjowe sproszkowane rodzynki, daktyle i migdały.
Oczywiście są też lody lukrecjowe, które można zanurzyć w twardej skorupce lukrecjowego dipu i pokryć lukrecjowym proszkiem (choć większość zgodzi się, że to lekka przesada). Ten słony czarny przysmak przedostał się nawet z alei słodyczy do zwykłego jedzenia. Istnieje sól lukrecjowa, sos lukrecjowy do jagnięciny, a nawet ser lukrecjowy.
Obsesja rozpoczęła się kilka wieków temu, kiedy lukrecja została wprowadzona na Islandię przez Skandynawów. Islandczycy nie mieli miodu ani cukru, więc korzeń ten był wykorzystywany do zaspokajania słodkich zachcianek mieszkańców kraju. Uważano również, że korzeń ten pomaga w przeziębieniach, dlatego islandzcy farmaceuci dodawali go do syropów na kaszel i pastylek, aby zwalczać różne dolegliwości.
Na początku XX wieku wojny i ograniczenia importowe pozbawiły kraj zagranicznych słodyczy. Dlatego Islandia produkuje własne słodycze, często używając (zgadliście) lukrecji.
Na Islandii można dostać zagraniczne produkty, ale Islandczycy nadal wolą swoje słone przysmaki. Tak więc, podczas wizyty w kraju, lakkris jest czymś, czego koniecznie powinno się spróbować.
Oto niektóre z ulubionych lukrecjowych słodyczy:
- Draumur and Thristur — czekoladowe batoniki z lukrecji.
- Opal — pastylki z lukrecji, które istnieją od 1945 roku.
- Appolo Stjornurulla — bułka z lukrecją i marcepanem.
- Lakkrisror — słomka z lukrecji używana do picia napojów bezalkoholowych.
- Gammeldags Lakrids — czysta, słona lukrecja.
Islandzki alkohol
Zdjęcie wykonano podczas wycieczki: Wycieczka z przewodnikiem po Reykjaviku z 3 darmowymi drinkami i zarezerwowanymi stolikami w 3 barach
Islandzcy osadnicy pili miód pitny i piwo, i przez wieki były to najpopularniejsze napoje alkoholowe w tym kraju. Kiedy w średniowieczu produkcja zboża na Islandii zamierała, popularne stało się importowane piwo.
Jednak po wprowadzeniu ograniczeń importowych ze strony Danii (która rządziła wówczas Islandią), tańszy stał się import sznapsa i wódki ziemniaczanej, które odtąd były wybierane przez Islandczyków. Na przełomie wieków (1900) zmienił się stosunek do alkoholu, a w 1915 roku wprowadzono prohibicję na wszystkie alkohole. Zakaz został częściowo zniesiony w 1921 roku, dzięki Hiszpanii.
W tym czasie największym towarem eksportowym Islandii był solony dorsz, a Hiszpania zagroziła, że przestanie importować ten produkt, jeśli Islandia nie będzie importować hiszpańskiego wina. Zakaz został więc zmieniony, dopuszczając czerwone i różowe wino z Hiszpanii i Portugalii.
Nie trzeba było jednak długo czekać na podważenie prohibicji przez obywateli. Ludzie przemycali alkohol do kraju i przekazywali sobie popularny, domowy napój znany jako landi. Lekarze przepisywali nawet pacjentom alkohol, z winem na nerwy i koniakiem na serce.
W 1935 roku zezwolono na spożywanie alkoholu wysokoprocentowego i wszystkich win, ale nie piwa, które obwiniano o zwiększenie przypadkowego picia.
W latach 70., wraz z rozwojem zagranicznych wakacji typu city break, zainteresowanie piwem zaczęło rosnąć, ponieważ ludzie odwiedzali puby i bary podczas swoich podróży. W końcu, 1 marca 1989 roku, po naciskach opinii publicznej, piwo zostało ponownie dopuszczone do obrotu w Islandii. Data ta znana jest jako Dzień Piwa i jest obchodzona każdego roku poprzez wypicie piwa lub dwóch.
- Dowiedz się więcej o Dniu Piwa na Islandii
Brennivin
Autor zdjęcia: Alexander Grebenkov, from Wikimedia Creative Commons. Nie wprowadzono żadnych zmian.
W 1935 roku rząd Islandii wyprodukował Brennivin: czysty, niesłodzony akvavit schnapps aromatyzowany kminkiem, aby uczcić koniec prohibicji. Butelka zawierała białą czaszkę na czarnej etykiecie, aby ostrzec ludzi przed wysoką zawartością alkoholu, przez co produkt zyskał przydomek svarti daudi lub czarna śmierć.
Ostatecznie obrys Islandii zastąpił czaszkę, ale czarna etykieta stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych islandzkich marek. Alkohol ten jest uważany za charakterystyczny napój destylowany Islandii i jest produkowany przez browar Egill Skallagrimsson, który nadal używa tej samej starej receptury i czarnej etykiety.
Kilka innych firm produkuje ten alkohol, unowocześniając recepturę i wzbogacając smak kminku o takie składniki jak dzięgiel i algi.
Zdjęcie pochodzi z Borg Brewery. Autor zdjęcia: James Brooks at Flickr
Islandzki likier
Wiele destylarni w kraju produkuje sznaps, wódkę lub gin inspirowane tym, co można znaleźć w islandzkiej przyrodzie. Idź do dowolnego cocktail-baru w Reykjaviku i zamów drinka z likierem zrobionym z takich składników jak brzoza, rabarbar czy bażyny.
Ale odwiedzając Islandię, możesz sprawdzić te pozycje (tylko pamiętaj, aby pić odpowiedzialnie):
- Shoty z wódki o smaku Opala — to alkohol z lukrecji. Napój ten powstał na bazie popularnych pastylek lukrecjowych. Można też dostać taki likier o nazwie Topas, który jest równie smaczny.
- Floki Whiskey — Islandzka whisky produkowana tylko z islandzkich składników (w tym z domowego jęczmienia). Można ją nawet dostać wędzoną jako tadreykt (w owczym łajnie).
Islandzkie piwo rzemieślnicze
W ostatnich latach piwa rzemieślnicze zawojowały cały kraj. Wysokiej jakości islandzkie piwa można znaleźć w sklepie monopolowym oraz w licznych barach w całym kraju. Proponujemy spróbować przynajmniej jednego z nich.
W Reykjaviku jest duża oferta lokalnych islandzkich piw do wyboru i wiele barów do odkrycia, co pozwoli Ci na jednoczesne poznanie smaku i poznanie islandzkiej kultury.
- Jeśli kochasz piwo, weź w nim kąpiel w Bjorbodin Beer Spa
Współczesne islandzkie jedzenie
Co obecnie jedzą ludzie na Islandii? Z nowymi czasami przychodzą nowe technologie i wiedza. Islandczycy nauczyli się wykorzystywać naturalne otoczenie, zwłaszcza energię geotermalną, która ogrzewa budynki. Miasto Hveragerdi może pochwalić się kilkoma szklarniami, które wykorzystując energię geotermalną, mogą uprawiać warzywa, a nawet owoce przez cały rok.
Podróże zagraniczne przyniosły wszelkiego rodzaju pomysły, które w połączeniu z tradycyjnymi składnikami stworzyły niesamowite smaki we współczesnej islandzkiej gastronomii. W Reykjaviku znajdziesz wiele wielokulturowych restauracji i rozwijającą się lokalną scenę kulinarną. Nacisk kładziony jest na czystość, prostotę i świeżość.
W Reykjaviku jest mnóstwo restauracji, gastro pubów, brasseries, bistro i burgerowni, a także coraz więcej restauracji wegańskich i wegetariańskich. W ostatnich latach w całym mieście powstało wiele hal gastronomicznych, w których można zjeść w jednym miejscu potrawy od wielu sprzedawców.
Jednak podróżując poza miasto, znajdziesz bardziej tradycyjne restauracje serwujące głównie ryby i jagnięcinę. Ale ci, którzy są wybredni, zawsze powinni być w stanie znaleźć pizzerię lub fast food.
Tak więc, jeśli planujesz podróż do Islandii, nie musisz się martwić o jedzenie rekinów lub baranich jąder. Będziesz mieć mnóstwo opcji do wyboru i na pewno znajdziesz coś dla siebie.
Jakie są islandzkie potrawy, których najbardziej chcielibyście spróbować? Albo, jeśli już byliście na Islandii, co sądziliście o islandzkim jedzeniu? Co było Waszą ulubioną potrawą? Koniecznie zostaw swój komentarz w sekcji poniżej.
Inne interesujące artykuły
Akureyri, stolica północnej Islandii | Kultura, historia i pomysły na spędzenie czasu
Zdjęcie: Ludovic Charlet Jaka jest historia Akureyri, drugiego co do wielkości miasta na Islandii, które bywa nazywane północną „stolicą” kraju? Ile osób obecnie tam mieszka i jakie atrakcje można...Czytaj więcejBoże Narodzenie na Islandii | Twój kompletny przewodnik po świątecznych tradycjach, jedzeniu i nie tylko!
Dowiedz się wszystkiego o Bożym Narodzeniu na Islandii. Jakie są główne tradycje bożonarodzeniowe na Islandii? Dlaczego Islandia ma 13 Świątecznych Chłopców i czy są oni tym samym co Święty Mikołaj? J...Czytaj więcejNajlepszy przewodnik dotyczący ślubu na Islandii
Chcesz zorganizować swój ślub na Islandii? Co trzeba zrobić przed zawiązaniem węzła małżeńskiego na Islandii? Planujesz prywatny ślub lub szukasz islandzkich pakietów ślubnych? Czytaj dalej, aby d...Czytaj więcej
Pobierz największą platformę turystyczną na Islandii na telefon i zarządzaj wszystkimi elementami swojej podróży w jednym miejscu
Zeskanuj ten kod QR za pomocą aparatu w telefonie i naciśnij wyświetlony link, aby uzyskać dostęp do największej platformy turystycznej na Islandii. Wprowadź swój numer telefonu lub adres e-mail, aby otrzymać wiadomość SMS lub e-mail z linkiem do pobrania.
