Kompletny przewodnik po erupcji wulkanu Sundhnukagigar w 2024 r.

Dowiedz się wszystkiego o erupcji wulkanu Sundhnukagigar na Islandii w 2024 roku. Co oznaczają one dla mieszkańców Grindaviku? Jak silne są te erupcje w porównaniu do innych niedawnych erupcji? W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o tych ostatnich erupcjach wulkanu na Islandii.

Półwysep Reykjanes doświadcza ciągłej aktywności wulkanicznej w ciągu ostatnich czterech lat, z łącznie dziewięcioma erupcjami w okolicy i pięcioma erupcjami w rzędzie kraterów Sundhnukagigar, rozpoczynając od 18 grudnia 2023 roku.

Erupcje te mają miejsce w pobliżu miasta Grindavik i zyskały dużą międzynarodową uwagę. Nie były one jednak zaskoczeniem dla mieszkańców Islandii, którzy poczynili przygotowania do obrony pobliskiej infrastruktury przed siłami wulkanicznymi. Większość mieszkańców nie odczuwa zmian w codziennym życiu, a osoby odwiedzające Islandię nie są narażone na żadne ryzyko. Podróżowanie do Islandii jest bezpieczne, a loty pozostają bez zmian nawet w czasie erupcji.

Czytaj dalej, aby dowiedzieć się wszystkiego o regularnych erupcjach kraterów Sundhnukagigar w 2024 roku. Obszar wulkanu na półwyspie Reykjanes jest obecnie zamknięty dla zwiedzających — więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie Safetravel. Jeśli chcesz uzyskać więcej szczegółów na temat islandzkich erupcji, zapoznaj się z naszym artykułem na temat wulkanicznej historii Islandii.

Obszar erupcji jest nadal narażony na większe zdarzenia wulkaniczne z ryzykiem otwarcia nowych szczelin w pobliżu. Jeśli przebywasz na Islandii i chcesz zobaczyć miejsce erupcji, jedynym sposobem jest wycieczka helikopterem nad obszar wulkanu. Prosimy o przestrzeganie zakazów i powstrzymanie się od pieszych wędrówek do miejsca erupcji Sundhnukagigar.

• Więcej informacji na temat poprzedniej erupcji można znaleźć w kompletnym przewodniku po erupcji wulkanu Hagafell.
• Informacje na temat erupcji z 2023 r. można znaleźć w najlepszym przewodniku po erupcji wulkanu Litli-Hrutur i doskonałym przewodniku po erupcji wulkanu Sundhnukagigar.
• Zobacz także: kompletny przewodnik po erupcji wulkanu Fagradalsfjall w 2021 r. i erupcji wulkanu Fagradalsfjall w 2022 r.

Erupcja z 8 lutego w Sundhnukagigar

Szczelina, która otworzyła się przy rzędzie kraterów Sundhnukagigar 8 lutego, miała około 3 kilometrów długości, a spektakularne pióropusze lawy wznosiły się na wysokość 50-80 metrów. W przeciwieństwie do poprzedniej erupcji w Hagafell, która miała miejsce w pobliżu miasta Grindavik, ta nowa erupcja znajdowała się dalej na północ, a strumień lawy kierował się głównie na zachód.
Według Islandzkiego Urzędu Meteorologicznego erupcja była podobna do erupcji w Hagafell, choć nieco słabsza, i przebiegała podobnie do poprzedniej erupcji Sundhnukagigar z grudnia 2023 roku.

Erupcja nie spowodowała zagrożenia życia. Jednak strumień lawy dotarł do drogi Grindavikurvegur i zniszczył wodociąg, który zaopatrywał miasta na obrzeżach półwyspu Reykjanes w ciepłą wodę i ogrzewanie. To spowodowało, że przez około cztery dni nie było dostaw ciepła, zanim udało się zbudować nowy rurociąg.

Wypływ lawy nie spowodował szkód w mieście Grindavik, Błękitnej Lagunie ani elektrowni Svartsengi, a ekipy budowlane wzniosły ściany ochronne jako środki zapobiegawcze w odpowiedzi na aktywność wulkaniczną w regionie. Choć erupcja była krótkotrwała, obszar Sundhnukagigar nie pozostał spokojny na długo.

Erupcja z 16 marca w Sundhnukagigar

Wybuch, który rozpoczął się w Sundhnukagigar 16 marca, dał o sobie znać z bardzo krótkim wyprzedzeniem. Szczelina miała około 3,5 kilometra długości i szybko okazało się, że jest potężniejsza niż jej lutowy odpowiednik.
Wypływ lawy z erupcji był początkowo bardzo szybki, podążając w dwóch kierunkach — południowym i zachodnim. Na szczęście środki zapobiegawcze polegające na wznoszeniu nasypów ziemi w celu spowolnienia przepływu lawy okazały się przydatne w skierowaniu jej z dala od infrastruktury. Strumień lawy ustabilizował się w ciągu pierwszych 24 godzin, zwalniając i tworząc kratery.

Główną obawą związaną z erupcją przy Grindaviku były pożary roślinności, gdy lawa rozprzestrzeniała się po suchych obszarach. W szczególności strumień wypełnił kopalnię Melholsnama, źródło materiału wykorzystywanego do budowy barier ochronnych otaczających Grindavik, elektrownię Svartsengi i Błękitną Lagunę.
Erupcja utrzymywała stały poziom aktywności, charakteryzujący się serią stale wybuchających kraterów. 5 kwietnia aktywność spadła do zaledwie jednego aktywnego krateru. Erupcja ostatecznie zakończyła się 8 maja.

Erupcja z 29 maja w Sundhnukagigar

Na kolejną erupcję Sundhnukagigar nie trzeba było długo czekać, ponieważ lawa nadal gromadziła się pod powierzchnią. 29 maja ziemia na półwyspie Reykjanes otworzyła się po raz piąty w ciągu czterech lat, tworząc szczelinę o długości 3,4 km. Była to najpotężniejsza erupcja w tej serii wybuchów, a lawa wystrzeliła w powietrze na 50 metrów i rozszerzyła nowe pole lawy pochodzące z poprzednich erupcji.
Majowa erupcja spowodowała przerwy w dostawie prądu w Grindaviku, a lawa spłynęła na drogi Grindavikurvegur i Nesvegur. W jednym miejscu lawa przedostała się przez barierę ochronną i została schłodzona wodą. Na szczęście mieszkańcom udało się zatrzymać przepływ i naprawić bariery.
Aktywność wulkanu trwała przez jakiś czas, ale rozwijała się podobnie do poprzednich erupcji, zwalniając po kilku pierwszych dniach. Erupcja oficjalnie zakończyła się 22 czerwca.

Erupcja z 22 sierpnia w Sundhnukagigar

22 sierpnia około godziny 21:00 nastąpił nagły wzrost trzęsień ziemi wokół kraterów Sundhnukagigar, zanim ziemia otworzyła się po raz dziewiąty w ciągu czterech lat. Niewielkie trzęsienia ziemi były odczuwalne w okolicach stolicy, w tym jedno o magnitudzie 4,1.

Wybuchająca szczelina szybko rozszerzyła się do 4 kilometrów długości, a kilka godzin później kolejna mniejsza szczelina otworzyła się dalej na północ, mierząc około 1 kilometra długości. W tym momencie trzęsienia ziemi uspokoiły się, ponieważ ciśnienie zostało uwolnione z ziemi.

Na początku przepływ lawy wynosił około 2 kilometrów na godzinę, ale szybko zwolnił. Aktywność skupiła się również bardziej na północ od poprzednich miejsc erupcji, co stanowiło dogodniejszą lokalizację do ochrony pobliskiej infrastruktury, ale postawiło przed nami nowe wyzwania.
Obszar ten był wykorzystywany jako miejsce ćwiczeń przez armię Stanów Zjednoczonych w latach 1952-1960 i jest znany z ukrytych pozostałości broni, w tym wciąż aktywnych min lądowych. Oznaczało to, że jeśli ludzie zdecydują się zignorować zamknięcie bezpieczeństwa i spróbują wędrować do obszaru erupcji, istniała szansa, że zostaną ranni po drodze podczas przekraczania tego terenu.
Na szczęście większość ludzi uszanowała zamknięcie, a erupcja ostatecznie dobiegła końca 5 września. Do następnej erupcji pozostały prawie dwa miesiące.

Erupcja z 20 listopada w Sundhnukagigar

Po tygodniach braku aktywności, wieczorem 20 listopada, ziemia w Sundhnukagigar otworzyła się po raz siódmy. Była to 10 erupcja na półwyspie Reykjanes od czasu wybuchu wulkanu Fagradalsfjall w 2021 roku.
Podobnie jak w przypadku poprzedniej erupcji, kratery otworzyły się dalej na północ od Grindaviku, oszczędzając pobliską infrastrukturę przed bezpośrednim zagrożeniem. Jednak lawa przepłynęła przez główną drogę do Grindaviku i zerwała niektóre linie energetyczne, powodując tymczasową przerwę w dostawie prądu w Grindaviku. Przepłynęła również przez parking Błękitnej Laguny, ale dzięki barierom ochronnym wokół tego obszaru nie było zagrożenia dla spa ani pozostałej infrastruktury.
W ciągu nocy szczelina wulkaniczna osiągnęła długość 3 kilometrów, ale potem zaczęła tworzyć kratery, dzięki czemu aktywność spowolniła. Loty i podróże po Islandii pozostały bez zakłóceń, a codzienne życie mieszkańców toczyło się normalnie.
Listopadowa erupcja była zaskoczeniem, ponieważ naukowcy przewidywali, że aktywność wulkanu zostanie wznowiona najwcześniej w grudniu. Erupcja zakończyła się jednak 9 grudnia, po 18 dniach.
Na podstawie ostatnich wzorców, w nadchodzących miesiącach prawdopodobne są kolejne erupcje, choć ich czas pozostaje nieprzewidywalny. Miejsce erupcji jest obecnie niedostępne dla zwiedzających i można je oglądać tylko podczas wycieczek helikopterem.

Wydarzenia poprzedzające erupcje

Erupcja w Hagafell nieco ponad miesiąc wcześniej była strasznym ciosem dla mieszkańców Islandii, zwłaszcza dla mieszkańców Grindaviku, których domy zostały spustoszone przez aktywność sejsmiczną.  Płynąca lawa zniszczyła trzy domy, a wiele innych budynków i infrastruktury zostało zniszczonych przez ogromne pęknięcia w ziemi powstałe w wyniku trzęsień ziemi i aktywności sejsmicznej.

Na szczęście w erupcji nie ucierpieli ludzie ani zwierzęta, ponieważ wszyscy zostali ewakuowani. Poprzedzające trzęsienia ziemi, których liczba sięgała tysięcy, dały Islandczykom solidne ostrzeżenie, a erupcji spodziewano się od około dwóch miesięcy.

Zaledwie kilka miesięcy przed erupcją w Hagafell, inna erupcja, która miała miejsce w Sundhnukagigar, spowodowała coś, co eksperci nazwali „najlepszym scenariuszem”, ponieważ lawa z erupcji, choć blisko Grindaviku, płynęła w kierunku przeciwnym do miasta. 

To, czy Grindavik będzie nadawał się do zamieszkania w przyszłości, pozostaje niewiadomą, ale jasne jest, że mieszkańcy nie wrócą do swoich domów w najbliższych miesiącach.

Seria erupcji na Reykjanes rozpoczęła się w 2021 r. od wulkanu Fagradalsfjall. Erupcja była spektaklem przyjaznym dla odwiedzających, na który przybyły dziesiątki tysięcy ludzi z całego świata. To samo dotyczyło drugiej erupcji Fagradalsfjall w 2022 roku i erupcji Litli-Hrutur w 2023 roku. 

Aktywność sejsmiczna na półwyspie Reykjanes jest spowodowana położeniem na Grzbiecie Śródatlantyckim, szczelinie między północnoamerykańską i euroazjatycką płytą tektoniczną. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o geologii stojącej za erupcjami, zapoznaj się z naszym artykułem na temat płyt tektonicznych na Islandii.

Oczekuje się, że aktywność wulkaniczna półwyspu Reykjanes będzie się nadal rozwijać w nadchodzących latach. Czy udało Ci się zobaczyć którąś z erupcji podczas wizyty na Islandii? Daj nam znać w komentarzach, jeśli masz jakieś pytania, a my dołożymy wszelkich starań, aby na nie odpowiedzieć!