Wycieczki po lodowcu na Islandii | Przewodnik

Zadziwiające i wspaniałe. Prastare lodowce od tysięcy lat są klejnotem w krajobrazie Islandii. Szansy na wycieczkę po tych rzadkich cudach natury, na spacery wzdłuż niebezpiecznych szczelin i wspinaczkę po lodowych ścianach, nie znajdziemy w wielu miejscach na świecie. Jednak na Islandii możliwości są przebogate. Zanim jednak udasz się na któryś z lodowców, przeczytaj poniższe informacje.

• Przeczytaj o lodowcach na Islandii
• Dowiedz się więcej o jaskini lodowej na Islandii
• Sprawdź wycieczki po lodowcu na Islandii
• Dołącz do wycieczki objazdowej po Islandii
• Sprawdź wpisy na blogu, które pomogą w planowaniu wakacji na wyspie lub zapytaj o Islandię po polsku

Świat widziany z islandzkich lodowców jest eteryczny, inspirujący i niezwykle...radosny. Ich piękno jest niezaprzeczalne, często wzruszające - ściany zbudowane jakby z białego proszku poprzecinane żyłami czarnego popiołu i intrygującym niebieskim lodem. Kroczysz między szczelinami z dźwiękiem kruszonego lodu w uszach, który wręcz żyje pod nogami. Grzbiety i kształty utworzone przez lód, wydają się być nie z tego świata.

Wspinaczki po lodowcach są coraz bardziej popularną formą aktywności w Islandii. Dzięki możliwości pojechania na wycieczkę z wielu miejsc w kraju, w tym także z Reykjaviku, coraz więcej ludzi zaczyna odkrywać kolejne rejony Islandii, by później dzielić się cudami, które można tam znaleźć.

Dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z Islandią i lodowcami, cała idea może wydawać się z początku sporym problemem. Dostajemy wiele pytań, z których chyba najczęściej powtarzającym się jest: Czy tego typu wędrówki są bezpieczne? Jakie doświadczenie i sprzęt muszę posiadać? Czym w ogóle jest lodowiec? Na wszystkie poniższe pytania odpowiem w tym kompleksowym mini-przewodniku lodowego wspinacza.

Czym jest lodowiec?

Photo Credit: Wędrówka i wspinaczkia po lodowcu - wycieczka z Reykjaviku

Lodowiec, mówiąc najprościej, jest ogromnym cielskiem powstałym z lodu, które egzystuje przez cały rok i stale porusza się pod własnym ciężarem. W ciągu wieków w obszarach, w których opady śniegu występują częściej niż jego topnienie, śnieg powoli ubijał się w ciasną, lodową konstrukcję. Dzieje się tak głównie dzięki wysokim pasmom górskim i podbiegunowej okolicy.

Lodowce ruszają się z wielu różnych przyczyn. Przede wszystkim działa tu siła ciężkości, która nimi porusza, a ciężar lodu powoduje wewnętrzne deformacje. Dzieje się tak także dlatego, że grunt pod lodowcem pokryty jest zwykłą wodą, na której to ogromne cielsko może się “ślizgać”. To odróżnia lodowiec od zamarzniętego przez cały rok jeziora lub lodu na morzach.

Termin „pokrywa lodowa” odnosi się do jednego lodowca lub kilku zespolonych ze sobą lodowców, które są mniejsze niż 50.000 km2. Wszystkie lodowce w Islandii należą do tej kategorii. ”Polarne czapy lodowe” to lodowce, które pokrywają większą powierzchnię i można je znaleźć tylko na Antarktydzie i Grenlandii.

Zdjęcie: Wycieczka na lodowiec helikopterem z Reykjaviku

Niektóre lodowce kurczą się z powodu topnienia i znikają w ciągu roku, podczas gdy inne, na przekór oczekiwaniom, rosną. Niektóre składają się prawie wyłącznie z wody słodkiej. Inne to lodowce skalne, utworzone z grubej ilości osadów i skał, zamrożonych w lodzie.

Widać wyraźnie w ostatnim czasie, że nastąpił rozwój “turystyki lodowcowej” na Islandii. W końcu 11% wyspy jest nimi pokryte.

Lodowce Islandii

Photo Credit: Wikimedia, Creative Commons

Pomimo usytuowania kraju pod kołem podbiegunowym fakt, że ponad jedna dziesiąta Islandii jest pokryta lodem, jest wyraźnie widoczny z kosmosu.

Islandzka, bardzo zimna i mokra pogoda, a także górzyste tereny zapewniają idealne warunki dla tworzenia lodowców; jest ich mnóstwo w całym kraju, a wiele z nich znajduje się stosunkowo blisko Reykjaviku. Znajdują się tu dwa największe lodowce w Europie. Odpowiednio: Vatnajökull i Langjökull.

Lodowce Islandii mają wiele cech, które czynią je niezwykle wyjątkowymi. Jedną z nich jest zabarwienie. Prawdziwe lodowce (wykluczamy lodowce skalne) są przeważnie białe, ze względu na fakt, że składają się przede wszystkim z ubitego śniegu.

Gdy lód odkształca się pod ogromnym ciężarem, staje się tak gęsty, że nie wszystkie cząstki powietrza wydostają się na zewnątrz. Właśnie to nadaje niższym częściom lodowców intrygującego, niebieskiego koloru, który jest tak żywy i eteryczny, że właściwie nie ma równego sobie na całym świecie. Z powodu surowej wulkanicznej natury Islandii, lód przeplatany jest również żyłkami z czarnego popiołu, z których część datowana jest na wiele wieków wstecz.

• Zobacz także: wulkany na Islandii

Photo Credit: Wikimedia, Creative Commons, photo by David Elliott

Warstwy popiołu zamarznięte w lodzie mogą udzielić naukowcom wielu informacji o warunkach jakie panowały na Ziemi w różnych okresach. Żyły popiołu to tylko jeden z przykładów, dlaczego lodowce są tak fascynujące dla naukowców. W swoich strukturach, lodowce mają zamrożoną historię, a poprzez badanie warstw popiołów wulkanicznych, eksperci mogą odkryć bogatą wiedzę na temat warunków klimatycznych, wydarzeń geologicznych, a nawet życia w dawnych czasach.

Biorąc pod uwagę, że niektóre lodowce w innych częściach globu mogą mieć miliony lat, są one niezbędne do zrozumienia wielu rzeczy dotyczących historii świata. Lodowce na Islandii rozpoczęły formowanie około 2500 lat temu, ale nadal są ogromnym źródłem wiedzy.

Photo Credit: wycieczka na lodowiec Snaefellsjokull

Ciekawe jest to, że można obserwować historię na własne oczy, bez uszkadzania lodowca, poprzez badanie ich szczelin. Są głębokie i pionowe, a otwierają się ze względu na odkształcenia i rozciągnięcia, spowodowane ruchami olbrzyma. Należy jednak pamiętać, że turyści i amatorzy lodowców nie będą mogli niestety zejść do szczelin, a nawet zbliżać się do nich, ponieważ stanowią one nie tylko narzędzie badawcze dla naukowców, ale też są niebezpieczne dla niedoświadczonych piechurów.

Woda, która dostaje się przez szczeliny często toruje sobie drogę do wnętrza lodowca, tworząc kolejną niesamowitą cechę olbrzymów: jaskinie lodowe. Te fantastyczne formacje są obiektem marzeń wielu turystów przyjeżdżających do Islandii, zwłaszcza w miesiącach zimowych. Ich piękno jest nieziemskie i nierealne, warte poświęcenia.

Dla wielu osób wycieczka na lodowiec jest najwspanialszym doświadczeniem, jakiego można doznać na całej Islandii. Warunki jakie tworzą się w ich trzewiach są jednak bardzo uzależnione od warunków atmosferycznych.

A ci, dla których jaskinie lodowe nie będą „najpiękniejszą atrakcją w Islandii” najprawdopodobniej “zmiękną”, gdy dojadą do Jökuksárlón - lodowcowej laguny.

Laguny lodowcowe lub jeziora lodowcowe, to akweny utworzone przez cofający się lodowiec. Wypełnione są topniejącym śniegiem i lodem. Często są małe i brudne z powodu osadów, które zostały zamrożone w lodzie. Zatoka Jökulsárlón jest jednak rozległa, niebieska i piękna, a wypełniana jest przez ogromne, przeczyste bryły wyrwane z jęzora lodowca.

• Zobacz także: niesamowite jaskinie lodowe w Vatnajökull
• Zobacz także: Zatoka lodowcowa Jokulsarlon

Dzięki licznym i wspaniałym cechom lodowców i coraz łatwiejszemu dostępowi do nich, nastąpił wzrost infrastruktury turystycznej, aby umożliwić ludziom poznawanie ich w taki sposób, jaki im się spodoba. Warto wybrać się nie tylko na obowiązkową wycieczkę po lodowcach czy wycieczkę do laguny lodowcowej, ale też pojeździć na skuterach śnieżnych.

Aby w pełni docenić te niezwykłe formacje, jakie stworzyła Matka Natura i dowiedzieć się o nich czegoś więcej, nie ma lepszego sposobu niż samo udanie się na lodowiec.

Wspinaczki po islandzkich lodowcach

Photo Credit: spacer po lodowcu Vatnajökull - z dala od tłumu

Oglądając produkcje filmowe lub zdjęcia, często widzimy spacer po lodowcu, który przedstawiany jest jako niezwykle niebezpieczna aktywność: ludzie wpadają w przepaść, pękają im liny, ratują innych lub zsuwają się z klifu zwisając z krawędzi na czekanach. Takie obrazki zapisane w głowie, są nieprawdziwą wizją wizyty na lodowcu. Z odpowiednim sprzętem, podstawową wiedzą jak się zachować w trudniejszych sytuacjach i dobrym przewodnikiem, wycieczka na lodowiec to niezwykle radosna i bezpieczna podróż, nawet dla osób bez doświadczenia. Należy jedynie pamiętać, że musimy spełnić 3 powyższe warunki, by móc bezpiecznie wspinać się po lodowych czapach.

: Dwudniowa wycieczka do Jökulsárlón ze wspinaczką na lodowiec, wycieczką łodzią i wizytą przy wodospadach na Południu

Wymagane warunki by odbyć wycieczkę na lodowiec są raczej nieliczne i proste. Musisz mieć od ośmiu do dziesięciu lat, aby wziąć udział w większości prostych wycieczek. Co najmniej od dwunastu do czternastu by pójść na wspinaczkę po lodowcu, z różnymi obostrzeniami wśród touroperatorów. Co również jest ważne - warto być zdrowym, ponieważ chodzenie po lodowcu ze sprzętem specjalistycznym na sobie wymaga jako takiej kondycji.

Na marginesie tylko ci, którzy są w stanie postępować zgodnie z instrukcjami przewodnika i realizować jego polecenia bez zbędnych pytań, powinni zarezerwować wycieczkę na lodowiec. Pomimo tego, że jest bardzo mało prawdopodobne, że coś się stanie, to miejsca te są nieodłącznie związane z niewielkim wachlarzem zagrożeń, a przecież wypadki się zdarzają. Nawet najlepszym.

• Zobacz także: Rzeczy, które mogą cię zabić w Islandii i Najgłupsze rzeczy do zrobienia w Islandii

Zdjęcie: wyprawa na lodowiec ze Skaftafell

Wędrówka po lodowcu wymaga specjalistycznego sprzętu, ale praktycznie wszyscy touroperatorzy są go w stanie zapewnić. Warto wiedzieć, co ze sobą zabierzemy. A więc:

Raki: to zabezpieczenie, które przyczepia się do butów. Zapewniają w ten sposób równowagę na lodzie i śniegu oraz pozwalają wspinać się, dzięki kolcom, po śliskich pochyłościach.

Czekany: są istotnym narzędziem, które zapewnia bezpieczeństwo i pomaga w wędrówce po stromych zboczach, pozwala wspinać się na lodowe ściany. Są zabezpieczeniem gdy schodzisz w dół zbocza, ponieważ często możesz tracić grunt pod nogami.

Kask: jest potrzebny na wędrówki po lodowcu bez dwóch zdań. Nie jest może ekstrawagancki, ale możemy pod spód założyć zwykłą czapkę; kaski to podstawowa rzecz spełniająca procedury bezpieczeństwa w celu ochrony głowy po upadku oraz wszelkimi odłamkami lodu spadającego z góry.

Uprząż z karabinkami i linami: Są one używane głównie do wspinaczki dla początkujących. Jeśli ktoś straci przyczepność i zacznie spadać, nie odniesie żadnych obrażeń. Jeśli się boisz, zapewniamy, że nie ma czego. Twój przewodnik wytłumaczy Ci, jak wszystko działa i zadba o wszystkie niezbędne liny, by były dobrze rozmieszczone. Uprzęże i liny są wykorzystywane również przy bardziej zaawansowanych wycieczkach po lodowcu, by utrzymać razem grupę i zapewnić bezpieczeństwo w trudnych warunkach pogodowych, gdy istnieje podejrzenie, że szczeliny mogą być poukrywane pod cienką warstwą świeżego śniegu.

Photo Credit: Pixabay, photo by Csharker

Wszystko, czego potrzebujesz, to ciepłe, dobrze izolujące od zimna ubrania (na przykład wełnę czy polar), termoaktywne t-shirty pod spodem i warstwy odporne na nieprzyjazne warunki atmosferyczne. Cienkie rękawice pomogą chronić ręce nie krępując przy okazji ruchów, a czapki będą mile widziane. Równie ważne są okulary przeciwsłoneczne, ponieważ światło odbijające się od lodu jest często niezwykle jasne i intensywne.

Być może najważniejszą rzeczą, którą musimy zabrać na lodowiec są solidne buty turystyczne. Szpilki i słabo trzymające się obuwie mogą spaść, stwarzając zagrożenie dla osób poniżej. Jakiekolwiek buty z wysokim obcasem nie są odpowiednie.

• Zobacz także: Co spakować w podróż do Islandii

Zdjęcie: wycieczka i wspinaczka na lodowiec z Reykjaviku

Choć nie musicie zabierać ze sobą kijków do wspinaczki, to sprzęt ten na pewno nie zaszkodzi, szczególnie tym, którzy się martwią, czy na pewno starczy im sił w nogach. Warto jednak zabrać zapasową baterię, dodatkowy obiektyw i aparat. Bo nie ma wątpliwości, że zechcesz zabrać ze sobą do domu niewiarygodne widoki, jakie będziesz oglądać ze szczytu lodowca.

Pamiętaj, że jeśli zarezerwujesz wycieczkę na lodowiec w Islandii, powinieneś upewnić się czy operator wymaga zabierania dodatkowych rzeczy.

Gdzie wspinać się na lodowce w Islandii

Zdjęcie: Wycieczka na lodowiec Sólheimajökull

Ilość szlaków lodowcowych w Islandii jest praktycznie nieograniczona. Jeśli akurat jesteś w Reykjaviku, codziennie wyjeżdżają stąd wycieczki organizowane przez wielu touroperatorów, którzy zabiorą Cię np. na lodowiec Sólheimajökull na południowym wybrzeżu. Jest to atrakcja dostępna przez cały rok.

Popularność tego miejsca wynika z faktu, że lodowiec Sólheimajökull jest idealny dla początkujących i znajduje się tylko kilka godzin samochodem od Reykjaviku. Sama podróż jest bardzo malownicza i przygotuje Cię na niezwykłe wrażenia podczas wspinaczki. Jadąc do lodowca zobaczysz przepiękne wodospady Seljalandsfoss i Skógafoss.

Wycieczki na Sólheimajökull są idealne dla tych, którzy chcą jedynie spróbować wycieczek po lodowcu. Dowiesz się na nich wiele o tych niezwykłych tworach natury, obejrzysz wspaniałe widoki i to bez większego wysiłku. Zdecydowana większość z tych wycieczek ma opcję podwózki z Reykjaviku. Jeśli zdecydujesz się wypożyczyć samochód, możesz telefonicznie porozmawiać lub na miejscu spotkać się z przewodnikiem w sprawie wycieczki i jej dokładnej lokalizacji.

Dla tych, którzy kochają przygody, mają dobrą kondycję fizyczną i szukają trochę więcej wrażeń, są wycieczki, które polegają nie tylko na wędrówce po lodowcu, ale też wspinaczce.

Zdjęcie: Ekspedycja na lodowiec Sólheimajökull

Sólheimajökull słynie z niezwykłych barw, które są wymieszaniem śnieżnej bieli, kruczoczarnego popiołu i zniewalającego, niebieskiego lodu.

Po lodowcu Sólheimajökull kolejnym najbardziej popularnym lodowcem na Islandii jest Skaftafelljökull w rezerwacie Skaftafell. Niewiarygodnie piękne miejsce, w którym znajdziemy lasy, miejsca pełne wodospadów, szczytów górskich i lodowych jęzorów. Znajduje się również bardzo blisko innych cudów, takich jak wyżej wspomniana laguna lodowcowa Jökulsárlón, a wycieczka na nią jest tylko jedną z wielu atrakcji dostępnych w okolicy.

Lodowiec Skaftafelljökull jest połączony z o wiele większym lodowcem - Vatnajökull - poprzez czapę lodową. Vatnajökull jest niezwykle rozległy - ma ponad 3000 km2, co czyni z niego największy lodowiec w Europie. Oferta wycieczek na Vatnajökull jest skromniejsza niż na inne lodowce, ale często można tam polecieć/dojechać prywatne.

Zdjęcie: wyprawa ze Skaftafell

Najbardziej niezawodnym sposobem zwiedzania Vatnajökull jest zarezerwowanie wycieczki na skuterze śnieżnym. Przez wszystkie miesiące zimowe otwarte są tam też jaskinie lodowe i można je zbadać, gdy warunki pogodowe na to pozwalają.

Bonusem dla odwiedzających Vatnajökull fanów serii Game of Thrones z serii HBO jest fakt, że to na nim kręcono wiele scen, których akcja działa się na północ od Muru. Sam Mur został oczywiście stworzony z użyciem CGI, ale "zbudowano" go właśnie na ujęciach z tego lodowca.

• Zobacz także: Skutery śnieżne - wycieczki na Islandii

Zimą jaskinie lodowe na Vatnajökull są praktycznie zawsze otwarte dla zwiedzających, ale należy pamiętać, że wycieczki mogą zostać anulowane ze względu na złą pogodę.

Lodowiec Langjökull jest mniej popularny wśród operatorów wycieczek pieszych, pomimo niedalekiej odległości od Reykjaviku. Jest jednak dobrze znany z przepięknego tunelu w lodzie. W przeciwieństwie do tunelu w lodowcu Vatnajökull, nie jest to naturalny twór. Został stworzony przez człowieka w najbardziej wytrzymałej części lodowca. Tunel ten jest jedynym takim miejscem na świecie, gdzie spokojnie możemy wejść do lodowca o każdej porze roku.

Bliskość lodowca (widocznego z wodospadu Gullfoss, gdy pogoda na to pozwala), oznacza, że jazda na skuterach śnieżnych jest często połączona z trasą na Złoty Krąg.

• Zobacz też: Wizyta w lodowej jaskini w Langjökull
• Wybierz się do kilku miejsc niedaleko "Złotego Kręgu"

Zdjęcie: Wycieczka na skuterach z Reykjaviku w małej grupie

Sólheimajökull, Skaftafelsjökull i Langjökull to najczęściej odwiedzane lodowce w Islandii. Należy jednak pamiętać, że można zwiedzać też wiele innych lodowców, przy użyciu różnych środków transportu. Np. Mýrdalsjökull, trzeci co do wielkości lodowiec Islandii, na który wycieczki ruszają z Reykjaviku i Vík, można zwiedzić skuterem śnieżnym. Możesz także zobaczyć tam piękną jaskinię lodową.

Jeśli masz większe doświadczenie i czujesz się na siłach, możesz pojechać na szczyt słynnego lodowca Eyjafjallajökull. Jest to lodowiec, pod którym znajduje się wulkan, którego wybuch w 2010 roku spowodował powszechne zakłócenia w ruchu lotniczym.

Kolejną, nieco trudniejszą wycieczkę, można odbyć latem na lodowcu Snæfellsjökull na półwyspie Snæfellsnes. Dotrzesz do samego szczytu, gdzie zobaczysz niezwykłe, malownicze góry i odetchniesz przeczystym powietrzem. Półwysep Snæfellsnes nazywany jest "Islandią w pigułce" ze względu na ogromną różnorodność krajobrazową wzdłuż 90-kilometrowego odcinka. 

• Zobacz także: magiczny półwysep Snæfellsnes
• Zobacz także: wycieczki helikopterem w Islandii

Zdjęcie: wycieczka na lodowiec Snaefellsjokull

Chociaż zawsze dostępne są różne opcje wycieczki na lodowiec, nie wszystkie z nich są dostępne przez cały rok. Niektóre mogą być odwiedzane tylko w zimie, chyba że pogoda jest niesprzyjająca, a w takich przypadkach wszystkie wycieczki zostają automatycznie anulowane ze względów bezpieczeństwa.

Niezależnie od pory roku, wycieczki na lodowce są anulowane i surowo wzbronione, jeśli wulkany, które śpią pod wieloma z nich, wykazują wzmożoną aktywność. Zwiedzanie góry Hekla, pokrytej “małymi lodowcami”, często jest odwoływane, gdy wzrasta aktywność sejsmiczna, ponieważ istnieje tylko trzydziestominutowe okno, w którym eksperci mogą orzec, czy wulkan wybuchnie czy “zachowa spokój”.

Najważniejsze jest to, że musisz przestrzegać wszelkich wskazówek i obostrzeń. Chociaż w tym momencie nie ma żadnych zapowiedzianych erupcji, kilka dużych wulkanów przejawia wzmożoną aktywność. 

Korzystaj z lodowców

Wspinaczki i wycieczki po lodowcu to niesamowite przeżycie, ale musimy się spieszyć, jeśli chcemy zaznać tego niezwykle pierwotnego uczucia - spaceru po ogromnym, zimnym cielsku. W nadchodzących latach na Islandii, podobnie jak na całym świecie, większość lodowców się cofnie, a zjawisko to eskaluje przez ocieplenie klimatu. Niektórzy eksperci twierdzą, że Langjökull może przestać istnieć za 150 lat, a reszta lodowców prawdopodobnie zniknie w przeciągu 200 lat.

Lodowce rosną i topnieją naturalnie. Na przykład Sólheimajökull jest znacznie większy niż w czasach, kiedy na Islandii pojawili się pierwsi osadnicy, ponieważ na wyspie panował wtedy ciepły klimat. Rocznie powierzchnia lodowców zmniejsza się o wielkość olimpijskiego basenu pływackiego. Powszechnie sądzi się, że ilości te nie są wynikiem działania samej natury. Islandia traci 11 miliardów ton lodu rocznie.

Zdjęcie: dwudniowa wycieczka do Jökulsárlón z wizytą na lodowcu, podróżą łodzią i wizytą nad wodospadami na południowym wybrzeżu

Wycieczka na lodowiec to szansa na naprawdę jedyne w swoim rodzaju “islandzkie doświadczenie”. Warto odwiedzić lodowiec, póki mamy taką możliwość. Przyszłe pokolenia niestety nie będą miały tyle szczęścia.

Wędrówki po lodowcach to chyba najgłębszy i dotykający ukrytych części duszy sposób, aby cieszyć się fascynującym, opuszczonym, obcym światem islandzkiego lodu. Nie pozwól, aby ta okazja Cię ominęła. Załóż więc raki, czekan w dłoń i rozpocznij z nami niezwykłą przygodę!