Complete gids voor de uitbarsting van de vulkaan Fagradalsfjall in 2022

Leer alles wat je moet weten over de uitbarsting van de Fagradalsfjall-vulkaan in IJsland in 2022! Hoe sterk was de uitbarsting? Kun je de vulkaan nu bezoeken? Hoe kom je er? Was de uitbarsting gevaarlijk? Hoe lang duurde hij en zal hij opnieuw uitbarsten? In dit artikel vind je adembenemende foto's, fascinerende feiten en alles wat je moet weten over een van de meest recente uitbarstingen in het Land van IJs en VUUR!

Het duurde niet lang voordat IJsland de wereld herinnerde aan zijn vulkanische kracht. Slechts 10 maanden na de Fagradalsfjall-uitbarsting van 2021 barstte de vulkaan opnieuw uit, en in 2023 waren er twee uitbarstingen in het gebied, in juli bij de berg Litli-Hrutur en bij de kraters van Sundhnukagigar in december! In januari 2024 begon de vijfde uitbarsting, dit keer bij de berg Hagafell, en in februari, maart en mei volgden nog drie uitbarstingen, opnieuw in Sundhnukagigar.

Vanwege de recente uitbarstingen van Hagafell en Sundhnukagigar in 2024 is het hele gebied momenteel om veiligheidsredenen. De enige manier om de plaats van de uitbarstingen in Reykjanes te zien, is met deze helikoptervlucht door het vulkaangebied.

Als je de vele andere vulkanen in het land wilt verkennen, huur dan een auto in IJsland om je gemakkelijk te kunnen verplaatsen. Er zijn ook veel vulkaanexcursies beschikbaar, waarbij een deskundige gids de weg wijst. De vulkaan Fagradalsfjall ligt vlakbij de hoofdstad van IJsland, dus hij is gemakkelijk te bezoeken als je een kamer in Reykjavik boekt.

• Leer meer met de complete gids voor de vulkaanuitbarstingen van Sundhnukagigar in 2024
• Zie meer: de complete gids voor de uitbarsting van Sundhnukagigar in 2023
• Zie ook: de complete gids voor de uitbarsting van de vulkaan Litli-Hrutur in 2023
• Lees over de vulkaanuitbarsting van de vulkaan Fagradalsfjall in 2021

De uitbarsting van de vulkaan Fagradalsfjall van 2022

De locatie van de uitbarsting van de Fagradalsfjall van 2022 maakte het erg spannend voor mensen die het van dichtbij wilden meemaken. Alle bezoekers van IJsland zijn op zijn minst enigszins bekend met het schiereiland Reykjanes, omdat hier de enige internationale luchthaven van IJsland ligt.

Reizigers rijden vaak rechtstreeks van de luchthaven naar de hoofdstad en zien het maanachtige landschap voor hun autoraam, zonder te beseffen dat daaronder een vulkanische kracht schuilgaat.

Vergeleken met de meeste vulkaanuitbarstingen in IJsland, die meestal plaatsvinden in de afgelegen hooglanden of diep onder het dichte ijs van gletsjers, is de vulkaan Fagradalsfjall redelijk toegankelijk voor iedereen in de buurt van Reykjavik.

Lees verder voor antwoorden op al je vragen en meer in deze complete gids voor de Fagradalsfjall vulkaanuitbarsting van 2022 in IJsland.

• Ontdek wat het vulkanische landschap van IJsland te bieden heeft met deze vulkaanexcursies
• Leer meer over vulkanen met de ultieme gids over vulkanen in IJsland

Hoe de uitbarsting van de vulkaan Fagradalsfjall in 2022 begon

Op 3 augustus 2022 barstte de vulkaan Fagradalsfjall op het schiereiland Reykjanes uit. Weken van aardbevingen gingen aan de gebeurtenis vooraf, met de sterkste bevingen van meer dan 5,0 op de schaal van Richter. Gelukkig werden er geen noemenswaardige gewonden of materiële schade gemeld. Geologen waarschuwden echter dat een vulkaanuitbarsting slechts een kwestie van tijd was.

Die voorspellingen werden uiteindelijk bewaarheid toen op 3 augustus in de Meradalir-vallei een 300 meter lange vulkaanuitbarsting ontstond die 20 tot 50 vierkante meter lava per seconde naar buiten spoot. De plaats van de uitbarsting was ongeveer 1 kilometer verwijderd van de vulkaanuitbarsting van 2021 in de Geldingadalur-vallei, en 4 kilometer van de berg Litli-Hrutur.

De uitbarstingsplaats van de kraterrij Sundhnukagigar ligt ruwweg 6 kilometer van de oorspronkelijke uitbarstingsplaats van 2021 en slechts 4,10 kilometer van de rand van Grindavik.

Vulkanen in IJsland kunnen echt variëren wat betreft het gevaar van de uitbarsting. De uitbarsting van de Eyjafjallajokull in 2010 ligt sommige reizigers nog vers in het geheugen, omdat die het luchtverkeer in heel Europa verstoorde met zijn dichte vulkanische as. Verder terug in de tijd zorgde de immense Lakagigar-uitbarsting van 1783 voor misoogsten in heel Europa, met hongersnood op grote schaal tot gevolg.

Gelukkig was de recente Fagradalsfjall vulkaan grotendeels aan de ongevaarlijke kant. Ondanks zijn dreigende verschijning en het Mordor-achtige landschap rond de uitbarstingsplaats, vormde hij geen bedreiging voor het leven, de infrastructuur of het luchtverkeer.

De belangrijkste reden waarom de vulkaan Fagradalsfjall niet als gevaarlijk werd beschouwd, is dat het een effusieve uitbarsting was en geen explosieve. Dit betekent dat de lava niet uit de aardkorst barstte in een explosie van as en vuur zoals bij de Eyjafjallajokull. De lava die uit de vulkanische spleet in de Meradalir-vallei kwam, deed dat in een gestaag tempo, waarbij gesmolten rivieren van lava werden gevormd.

Het helpt ook dat de uitbarsting plaatsvond in een geïsoleerde vallei waar het geen schade kon toebrengen aan menselijke nederzettingen of infrastructuur.

Hoe kan ik bij de vulkaan Fagradalsfjall komen?

Foto van Wikimedia, Creative Commons, door Stefan mohanu. De krater en de nasleep van de uitbarsting van Fagradalsfjall in 2021.

De Fagradalsfjall was vrij bezoekersvriendelijk, voor zover het vulkanen betreft, voor wie de nasleep van de ruwe kracht van de aarde van dichtbij wil meemaken. Hij ligt in de Meradalir-vallei op het schiereiland Reykjanes, ongeveer 11 kilometer van het vissersstadje Grindavik, niet ver van de beroemde Blue Lagoon Spa. Het is ligt slechts 32 kilometer van de hoofdstad Reykjavik, waardoor hij voor de meesten goed bereikbaar is.

Door de recente uitbarsting van Sundhnukagigar in december is het hele gebied echter tijdelijk gesloten, omdat het niet veilig is om het te bezoeken, ook al is het gestopt. Je kunt het gebied alleen zien met helikoptertours, omdat nog moet worden afgewacht of er veilig een wandelpad kan worden geopend om de nasleep van de meest recente uitbarsting te zien. Respecteer alsjeblieft de sluiting.

Zodra het gebied veilig is om te betreden, zijn er meerdere paden die je kunt nemen om de verschillende uitbarstingsplekken te bekijken.

Aangezien er geen wegen rechtstreeks naar de uitbarstingsplaats in de Meradalir-vallei leiden, is de eerste stap naar de Fagradalsfjall-parkeerplaatsen. Je kunt stoppen bij "Parking 1" of "Parking 2", die allebei worden aangegeven door nabijgelegen verkeersborden, en je kunt er komen vanaf Route 427. De parkeerplaats ligt op ongeveer 1 uur rijden van Reykjavik.

De gaswolk van de nieuwe uitbarsting kan ertoe leiden dat slechts één van de parkeerplaatsen bruikbaar is, dus controleer de website van SafeTravel en de website van VisitReykjanes voor gedetailleerde informatie.

Om de prachtige nasleep van de uitbarstingen van 2021 en 2022 te zien, kun je het beste parkeren op "Parking 1". Vanaf daar leidt een wandelroute A je langs de gestolde lava van de uitbarsting van 2021 tot de lava van de uitbarsting van 2022. Hoewel de uitbarsting eindigde op 21 augustus 2022, kan de lava nog steeds erg heet zijn onder de oppervlakte, en bezoekers moeten voorzichtig zijn als ze in de buurt komen. Het zal nog vele jaren duren voordat het veilig is om op de lava te lopen.

Om naar de locatie van de uitbarsting van Litli-Hrutur te wandelen, kun je het beste parkeren in "Parking 2". Het wandelpad is ongeveer 20 kilometer in totaal, dus heen en terug. Ter vergelijking, de wandeling naar de oudere uitbarstingsplaatsen is ongeveer 14 kilometer en kan tot 4 uur duren, waarbij we de tijd die je besteedt aan het bewonderen van de vulkanische locatie niet meetellen.

De aangelegde paden naar de eerste twee uitbarstingen zijn van gemiddelde moeilijkheidsgraad. Sommige delen van de route zijn geasfalteerd, dus het is een gemakkelijke wandeling over grind. Het laatste deel van de route is echter uitdagender, omdat het een oud lavaveld doorkruist dat wordt gekenmerkt door vulkanische rotsen en modder.

Het pad naar Litli-Hrutur is uitdagender, omdat het langer is. Terwijl de eerste tweederde van de weg over een gravelweg gaat, gaat het laatste deel door een ruw en moeilijk oud lavaveld. Welk pad je ook kiest, ze vereisen een behoorlijke conditie en goede uitrusting, vooral met het onvoorspelbare weer en de steeds veranderende omstandigheden.

Als er een wandelpad wordt gemaakt en het gebied veilig genoeg wordt geacht om te betreden, is de veiligste en gemakkelijkste manier om de uitbarstingslocatie van Sundhnukagigar te bezoeken met een begeleide excursie. Dit geldt vooral als je niet zeker weet hoe je er moet komen of als je niet vertrouwd bent met wandelen over zeer uitdagende rotsachtige paden; het is beter om een ervaren gids de weg te laten wijzen.

Lokale zoek- en reddingsteams werden tijdens de vorige uitbarstingen een paar keer opgeroepen om uitgeputte of gewonde reizigers van het bergpad af te helpen, dus het is altijd beter om het zekere voor het onzekere te nemen.

Respecteer alsjeblieft de afsluiting en de vrijwillige reddingsteams die de autoriteiten helpen de locatie in de gaten te houden.

• Zie Ook: De domste dingen om te doen in IJsland

Wat moet ik inpakken voor een bezoek aan de vulkaan Fagradalsfjall?

Kijk eerst en vooral op SafeTravel om te zien of het gebied is opengesteld voor bezoekers. Als het niet open is, probeer dan niet een van de uitbarstingsplekken te betreden.

Als het gebied geopend is, draag dan goede wandelschoenen met enkelsteun als je naar de vulkaan gaat wandelen. Om de plek van de meest recente uitbarsting te bereiken, moet je naar verwachting door een moeilijk lavaveld lopen dat bedekt is met verborgen scheuren die gevaarlijk en zelfs levensbedreigend kunnen zijn.

De paden naar de vorige uitbarstingen zijn ook erg rotsachtig en glad, met een behoorlijke helling. Aangezien dit IJsland is, kan het weer in een oogwenk omslaan, dus wees altijd voorbereid op wind en regen, zelfs als het buiten lekker zonnig is. Als je IJsland in de winter bezoekt, is voorbereiding erg belangrijk, want het wordt over het algemeen afgeraden om lange wandeltochten te maken tijdens de koudere maanden in IJsland.

Het is belangrijk om warme lagen en een waterdichte jas mee te nemen, zodat je op alles voorbereid bent. Aangezien de wandeling meerdere uren kan duren, is het ook noodzakelijk om voldoende water mee te nemen om onderweg te drinken. Je zult waarschijnlijk op een gegeven moment honger krijgen omdat je veel calorieën verbrandt, dus het is een goed idee om snacks zoals skyr of boterhammen mee te nemen.

Natuurlijk wil je dat de herinneringen aan deze geweldige ervaring een leven lang meegaan, en daarom moet je veel prachtige foto's maken van de plaats van de uitbarsting. Smartphonecamera's doen het goed, maar ze doen de vulkaan geen recht.

Als je er een hebt, neem dan zeker een spiegelreflexcamera met een zoomlens mee om de magie van IJslands seismische activiteit van dichtbij vast te leggen. Als je geen camera met zoomlens hebt, is het geen slecht idee om een verrekijker mee te nemen, zodat je de nieuwe krater zo gedetailleerd mogelijk kunt zien.

Als je van plan bent om met drones rond de vulkaan te vliegen, lees dan dit artikel over vliegen met drones in IJsland om er zeker van te zijn dat je de regelgeving met betrekking tot drones volgt.

De lijst van dingen die je moet meenemen voor je vulkaanreis omvat:

• Wandelschoenen met enkelsteun
• Warme en ademende laagjes kleding (liever geen katoen)
• Waterbestendig jack
• Warme sokken
• Handschoenen of wanten
• Warm hoofddeksel
• Volledig opgeladen telefoon
• Waterfles
• Kleine snack
• Vuilniszakje
• Spiegelreflexcamera
• Verrekijker

Aangezien de vulkaan in de IJslandse wildernis ligt, is er geen infrastructuur in de buurt van de vulkaan! Dat betekent dat er onderweg geen voedselvoorziening, geen toiletten en geen vuilnisbakken zijn. Houd daar rekening mee voordat je aan je tocht naar de vulkaan begint.

• Zie Ook: Fotografie in IJsland

Is het veilig om naar de vulkaan Fagradalsfjall te gaan?

De nieuwe uitbarsting van Sundhnukagigar in 2023 op 18 december 2023.

Op dit moment is het niet veilig om het gebied rond de vulkaan Sundhnukagigar te betreden, vanwege de terugkerende activiteit in het gebied. Dit omvat ook de locaties van de uitbarstingen van de Fagradalsfjall en Litli-Hrutur.

Als het gebied geopend is, moet je toch voorzorgsmaatregelen voor persoonlijke veiligheid in acht nemen, zelfs bij de oudere uitbarstingslocaties. De oude lava kan nog steeds heet zijn, ook al is hij gestold aan het oppervlak, en je kunt ernstige brandwonden oplopen als je er rechtstreeks aan wordt blootgesteld. Daarom moeten bezoekers een veilige afstand bewaren tot de gestolde lava en op het wandelpad blijven.

Wanneer je een bezoek brengt aan de uitbarstingsplaats van de Litli-Hrutur, moet je rekening houden met de windrichting omdat het gas dat van de lava waait giftig kan zijn. Plan je route zodat je de wind in de rug hebt. Stap ook niet op de lava, die onder het oppervlak nog gloeiend heet kan zijn. Je kunt er makkelijk doorheen vallen, dus te dichtbij komen is levensgevaarlijk.

• Zie Ook: De vulkanen van IJsland: De complete gids

Informatie over de Fagradalsfjall en het schiereiland Reykjanes

De vulkaan Fagradalsfjall ("Mooie dalberg") ligt op het schiereiland Reykjanes in het zuidwesten van IJsland. Het schiereiland wordt in geologische termen als relatief "jong" beschouwd. Het is gevormd door magma dat in de afgelopen zeven miljoen jaar uit de kern van de aarde opsteeg. Ter vergelijking: de oudste delen van IJsland, in de Westfjorden, zijn 16 miljoen jaar oud.

Alles bij elkaar is IJsland eigenlijk een zeer jonge landmassa als je bedenkt dat een deel van het oudste land in West-Australië naar schatting meer dan 4 miljard jaar oud is. Dit maakt het schiereiland Reykjanes tot een frisse jongeling in vergelijking met de rest van de wereld.

Foto van NASA Earth Observatory, van Wikimedia Commons Library. Geen wijzigingen gemaakt.

Door zijn ligging op de Mid-Atlantische kloof, waar de Noord-Amerikaanse en Euraziatische tektonische platen elkaar ontmoeten, is het schiereiland Reykjanes zeer vulkanisch actief. Deze activiteit is duidelijk zichtbaar in het landschap. Op de eindeloze vlaktes van lavarotsen kan heel weinig vegetatie groeien, behalve mos. Kegelvormige vulkanen, slapend of actief, domineren de horizon.

De regio is ook de thuisbasis van de "Brug tussen de continenten", waar je over de Mid-Atlantische kloof van de ene tektonische plaat naar de andere kunt lopen.

Foto van Ralf Roletschek, van Wikimedia Commons Library. Geen wijzigingen gemaakt.

Op 19 maart 2021 barstte de vulkaan Fagradalsfjall uit nadat 53.000 bevingen de omgeving, waaronder Reykjavik, wekenlang door elkaar hadden geschud. Dit was de eerste keer dat de Fagradalsfjall vulkaan uitbarstte in 6.000 jaar en de eerste vulkaan in IJsland die uitbarstte sinds de Holuhraun-vulkaan in 2015. De magmakamer had duizenden jaren slapend gelegen, waardoor hij tot de oudste lava behoort die in lange tijd in IJsland is ontstaan.

De uitbarsting vond plaats in de Geldingadalur-vallei ("Vallei der Ruinen"), slechts ongeveer 1 kilometer van de tweede uitbarsting in de Meradalir vallei ("Vallei der Merries"). De vulkaanbreuk die in de vallei ontstond was 700 meter lang en was vanaf het begin zeer actief.

De vulkaanuitbarsting werd onmiddellijk een sensatie, en mensen haastten zich naar de plaats van de uitbarsting om deze persoonlijk te zien. Hoewel geologen de mensen al tientallen jaren waarschuwden voor een uitbarsting in Reykjanes, hadden de meeste mensen die niet verwacht. Maar toen de inwoners van Reykjavik vanuit hun raam de hemel in de verte rood zagen kleuren, wilden ze zien wat er nou aan de hand was.

• Zie Ook: 10 Knettergekke foto's van de vulkaanuitbarsting van de Fagradalsfjall in Geldingadalur

De laatste tijd heeft het vulkanisme van het schiereiland Reykjanes meer reizigers naar de regio getrokken, met verschillende excursies naar Reykjanes beschikbaar. Plaatsen als de ruïnes van Selatangar, de warmwaterbronnen van Gunnuhver en het unieke geothermische zwembad van Brimketill zijn allemaal in populariteit gestegen sinds de vulkaan is uitgebarsten. Misschien wel het beste voorbeeld van de aardse kracht die onder het schiereiland schuilt, is het geothermische gebied van Krysuvik, met zijn stomende openingen en borrelende hete modderpotten.

Je kunt de wonderen van het schiereiland Reykjanes verkennen tijdens deze unieke minibustocht naar Reykjanes van 8 uur, die je naar alle belangrijke bezienswaardigheden brengt. Als je op zoek bent naar iets spannends, kun je ook een spannende panoramische buggytocht van 1 uur maken op het schiereiland Reykjanes, waarbij je het landschap doorkruist alsof je op de maan rijdt.

• Zie Ook: Seltun - het kleurrijke geothermische gebied by Krysuvik

Naast de vulkanische activiteit is Fagradalsfjall ook bekend als de plaats van een tragische historische gebeurtenis tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1943, toen IJsland onder geallieerde bezetting stond, raakte het bommenwerpervliegtuig "Hot Stuff" tijdens een tankstop in het midden van de Atlantische Oceaan verstrikt in slecht weer en stortte neer op de berghelling. Dit legendarische vliegtuig had 25 bombardementsmissies in Europa overleefd en zou door de VS toeren om oorlogsobligaties te helpen verkopen.

Foto van Wikimedia Commons Library. Geen wijzigingen gemaakt.

Het was de ergste vliegtuigcrash in de geschiedenis van IJsland op dat moment, en 14 van de 15 passagiers aan boord kwamen op tragische wijze om het leven. Onder hen was luitenant-generaal Frank Andrews, de hoogste geallieerde officier die tot dat moment in de oorlog was gestorven.

In 2018, 75 jaar na het tragische ongeval, werd een monument opgericht in de buurt van Fagradalsfjall ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de crash. In 2023 werd het verplaatst vanwege de uitbarstingen in het gebied. Het is nu te vinden bij de kruising van de wegen Reykjanesbraut en Grindavikurvegur.

Hoe lang duurde de uitbarsting van Fagradalsfjall en zal hij weer uitbarsten?

Die vraag is moeilijk te beantwoorden zonder in de toekomst te kunnen kijken. Net als het IJslandse weer is de seismische activiteit van IJsland onvoorspelbaar. Vóór 2021 was de Fagradalsfjall-vulkaan al meer dan 6000 jaar niet uitgebarsten, maar nu is hij drie jaar achter elkaar uitgebarsten.

In 2022 duurde de uitbarsting van Fagradalsfjall slechts ongeveer drie weken. De uitbarsting van 2021 duurde echter in totaal zes maanden. Tijdens de eruptieperiode waren er veel eb en vloed onderweg. Soms werd de eruptie gesust en was de lava-uitstoot een paar dagen of weken erg laag, maar dan werd de activiteit weer hervat met aanzienlijk meer lava. De snelheid waarmee de lava uit de vulkaan stroomde, varieerde van één kubieke meter per seconde tot 50 kubieke meter per seconde.

De uitbarsting bij Litli-Hrutur duurde ongeveer een maand en eindigde op 5 augustus. De meest recente uitbarstingen in IJsland vonden plaats in de buurt van Sundhnukagigar en waren kort, maar begonnen ook binnen enkele maanden van elkaar.

Er bestaat nog steeds een kans op verdere activiteit of het ontstaan van andere scheuren in de omgeving, maar niemand weet of er in de toekomst nog nieuwe uitbarstingen zullen voorkomen.

Of het gebied in de toekomst opnieuw zal uitbarsten, weet niemand. Geologen speculeren dat de komende jaren ergens op het schiereiland Reykjanes meer vulkanische activiteit zal plaatsvinden, maar niet noodzakelijkerwijs in hetzelfde gebied rond de Fagradalsfjall.

Het is lang niet de enige vulkaan op het schiereiland, en het vulkanische systeem onder het schiereiland lijkt onlangs uit een lange sluimer te zijn ontwaakt. Als je er zeker van wilt zijn dat je het met eigen ogen kunt zien als het gebeurt, houd Guide to Iceland dan goed in de gaten voor al het vulkaannieuws!

Ben jij van plan om de Fagradalsfjall vulkaan te gaan bekijken? Heb je de uitbarsting in 2022 gezien? Zo ja, hoe was het? Hoe was het vergeleken met de uitbarstingen in 2021, 2023 of 2024? Is er iets dat je zou aanraden voor reizigers die van plan zijn in de toekomst daarheen te gaan? Laat het ons weten in de commentaren hieronder!