De complete gids voor de middernachtzon in IJsland

Wat veroorzaakt de middernachtzon in IJsland?

De middernachtzon wordt veroorzaakt door de kanteling van de aardas naar de zon in de zomer. Dezelfde kanteling van de aardas en het feit dat de aarde om de zon draait, zorgt ervoor dat er seizoenen zijn. Elk jaar kantelt het noordelijk halfrond van de aarde van april tot augustus naar de zon toe en omgekeerd van september tot maart. Dit betekent dat de zomer op het noordelijk halfrond in juni, juli en augustus valt. Op het zuidelijk halfrond is het zomer in december, januari en februari.

---

• Lees meer: Waar ligt IJsland?

---

De polen van de aarde krijgen het meeste contrast, omdat ze allebei zes maanden lang continu worden blootgesteld aan zonnestralen en dan de resterende zes maanden volledige duisternis ervaren, of "poolnachten".

Als gevolg hiervan hebben zowel de Noordpool als de Zuidpool een absolute middernachtzon en zes maanden lang continu daglicht. Van eind maart tot eind september is het altijd helder op de Noordpool en donker op de Zuidpool, terwijl dit de andere helft van het jaar omgekeerd is.

Het grootste deel van de wereldbevolking woont ver genoeg van deze polen vandaan, zodat de dag- en nachturen het hele jaar door min of meer hetzelfde blijven. Dat is niet het geval in IJsland, waar de daglichturen een alles-of-niets-ervaring zijn. Dit komt doordat IJsland dicht bij de poolcirkel ligt, die zo ongeveer het noordelijkste puntje van het land, het eiland Grimsey, kruist.

Toch is IJsland ver genoeg verwijderd van de Noordpool dat het contrast niet zo extreem is als het zou kunnen zijn. Omdat de breedtegraad van de poolcirkel rond 66,5°NB begint en Reykjavik op 64,1°NB ligt, gaat de zon in IJsland nog steeds de hele zomer onder.

De dag- en nachturen van IJsland in de lente (maart en april) en herfst (september en oktober) lijken op wat de meeste mondiale normen als "normaal" beschouwen, met de zon die opkomt tussen 6:00 en 8:00 uur en ondergaat tussen 18:00 en 20:00 uur.

Wanneer is middernachtzon in IJsland?

De dagen zijn lang tijdens de zomer in IJsland. Hoewel de middernachtzon piekt in juni, zijn de IJslandse nachten al vanaf mei helder, en dit duurt tot in augustus. In IJsland gaat de zon tussen mei en augustus nooit helemaal onder.

Op het hoogte punt van de IJslandse zomer, wordt het door het hele land niet echt donker.

IJsland is niet het enige land ter wereld waar dit schitterende natuurfenomeen te zien is. In alle landen ten noorden van de poolcirkel en ten zuiden van de Antarctische cirkel is de middernachtzon tijdens hun zomermaanden te zien. Dit geldt voor Groenland, Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland en de Amerikaanse staat Alaska.

Leuke feitjes over de middernachtzon in IJsland

Het hoogtepunt van IJslands middernachtzon is rond de zomerzonnewende, meestal 21 juni.

De typische avonduren zijn licht in IJsland van mei tot augustus, hoewel de zon net voor middernacht ondergaat.

Je kunt de helderheid van de middernachtzon in IJsland ervaren van half mei tot half augustus.

Heeft IJsland 24 uur per dag daglicht? Ja, de langste dag in IJsland is van mei tot en met juli meerdere dagen waarop de zon niet ondergaat.

De daglichturen in IJsland op de kortste dagen van het jaar zijn 4-5 uur per dag (december tot januari).

De daglichturen in IJsland nemen tussen 21 december en 21 juni elke dag met 1-3 minuten toe.

De daglichturen in IJsland nemen elke dag met 1-3 minuten af tussen 21 juni en 21 december.

Je kunt de middernachtzon overal in IJsland zien.

De middernachtzon ontstaat omdat de aardas in de zomer naar de zon toe draait.

Hoe zijn de winters dan?

De wintermaanden vormen een scherp contrast tegen het bijna constante licht in de IJslandse zomer. In de winter ligt het land onder een deken van duisternis en krijgt het slechts weinig daglicht.

---

• Lees meer: IJsland in de winter - De ultieme reisgids

---

De winter is echter niet volledig donker. De zon komt nog steeds op en geeft IJsland elke dag even wat licht. In december en januari krijgt IJsland ongeveer 4-5 uur daglicht. Als de dagen op hun kortst zijn, gaat de zon op om 11 uur 's ochtends en onder om 4 uur 's middags, wat betekent dat IJslanders die een gewone werkdag hebben van 9 tot 5 de zon helemaal niet zien!

 Wat je kunt doen tijdens de middernachtzon in IJsland

Er zijn genoeg dingen te doen in IJsland die profiteren van de late, lichte nachten en het warmere zomerweer.

Excursies onder de middernachtzon

Foto van Magische 3 uur durende salvissafari in de avond onder de middernachtzon met transfer vanuit Reykjavik

Er zijn veel excursies onder de middernachtzon beschikbaar die gebruik maken van het verlengde daglicht. Deze tochten kunnen vaak magisch aanvoelen, omdat ze de stilte van de nacht combineren met helder daglicht, wat een buitenaards gevoel creëert.

Neem bijvoorbeeld deze 3 uur durende walvissafari onder de middernachtzon, waarbij je vanuit Reykjavik vertrekt om walvissen, dolfijnen, bruinvissen en zeevogels te zien onder de middernachtzon. Hoewel deze dieren en de omringende landschappen het hele jaar door prachtig zijn, zijn ze nog specialer onder de middernachtzon, die de lucht schildert met levendige oranje en roze tinten.

Een andere spannende optie is een 2-uur durende middernachtzon ATV-tour, waarbij je een prachtig uitzicht vanaf de bergtoppen kunt combineren met de adrenaline die je krijgt als je op een quad rijdt.

Er is een overvloed aan andere opwindende tochten beschikbaar tijdens dit aangenamere deel van het jaar, zoals:

De beste walvis- en papegaaiduikerexcursies

De beste gletsjerexcursies

De beste snorkeltochten

De beste sneeuwscootertochten

De beste paardrijtochten

De beste sightseeing-tochten

Met de lange dagen kun je meer uren besteden aan sightseeing, rondrijden en activiteiten om je vakantietijd in IJsland te maximaliseren.

Autorijden onder de middernachtzon in IJsland

Als je een voordelige auto huurt en 's avonds laat reist, zijn er minder mensen, zodat je bestemmingen in prachtige schemerlichtkleuren en met veel minder mensenmassa's kunt bekijken.

---

• Zie ook: De ultieme gids voor autorijden in IJsland

---

In de zomer kun je in IJsland overal naartoe reizen, terwijl sommige gebieden in de wintermaanden ontoegankelijk zijn.

De IJslandse Hooglanden is een voorbeeld van een gebied dat alleen toegankelijk is van eind juni of begin juli tot september.

Door zware sneeuwval en slecht weer kan het moeilijk zijn om de Westfjorden en zelfs sommige delen van Noord- en Oost-IJsland te bereiken op het hoogtepunt van de winter.

In de zomer is dit soort ongemak geen probleem. Hoewel het soms winderig, regenachtig of mistig kan zijn, is het twijfelachtig of er sneeuwstormen zullen zijn die je reisplannen door het land in de weg staan.

Er zijn verschillende zomerrondreizen met eigen auto beschikbaar en het is aan jou om te kiezen of je de attracties van IJsland 's middags of 's nachts wilt bezoeken.

De middernachtzon fotograferen in IJsland

Volgens professionele fotografen is er een perfecte tijd voor landschapsfotografie. Het heet het Gouden Uur en het vindt plaats in de periode vlak voordat de zon 's avonds ondergaat en voordat hij 's ochtends opkomt. Fotografen noemen dit het Gouden Uur omdat het lijkt alsof de wereld baadt in een warm, gouden licht.

Het gouden uur wordt over het algemeen beschouwd als de beste tijd voor landschapsfotografie omdat het verzachte licht natuurlijke tinten accentueert en de lucht zich vult met prachtige pastelkleuren.

Tijdens de zomermaanden, wanneer de IJslandse middernachtzon de dag verlengt, krijg je bijna zeven uur per dag Gouden Uur. Dat zijn veel fotomomenten.

Of je nu een fervent fotograaf bent of gewoon een paar pittoreske vakantiefoto's op je telefoon wilt zetten, dankzij de middernachtzon heb je in IJsland genoeg prachtige landschappen en settings om te fotograferen.

Andere activiteiten in IJsland tijdens de middernachtzon

Als je op zoek bent naar andere festiviteiten of evenementen die plaatsvinden in de tijd van de middernachtzon, dan heb je geluk.

De Midnight Sun Run

De Midnight Sun Run vindt jaarlijks in juni plaats in de Laugardalur-vallei. Dit is een unieke kans om 's nachts hard te lopen terwijl je nog in het zonlicht baadt. Je kunt kiezen voor een 5-kilometer of een 10-kilometer loop, maar je kunt ook voor een halve marathon gaan.

Zwembaden en warme bronnen onder de IJslandse middernachtzon

Voor bezoekers die liever genieten van wat rust en ontspanning in de natuur, is het veel gemakkelijker om de schoonheid van IJsland te ervaren tijdens de middernachtzon. Ga naar een van de vele thermale zwembaden of warmwaterbronnen om op elk moment van de dag een duik te nemen.

---

• Bekijk de Beste attracties langs Route 1 in IJsland

---

Zomer- en winterzonnewende in IJsland

Hoe dichter je bij de Noord- of de Zuidpool zit, hoe groter het effect is van de zomer- en winterzonnewende.

De zomerzonnewende in IJsland

De langste dag van het jaar (de zomerzonnewende) in IJsland is 21 juni.

Op die dag gaat in Reykjavík de zon net na middernacht onder, waarna hij vlak voor 3 uur 's ochtends weer opkomt. In de uren daartussen wordt de hemel nooit helemaal donker.

Om historische redenen wordt de zomerzonnewende in IJsland meestal op 24 juni gevierd, tijdens Jonsmessunott, de geboortedag van Johannes de Doper. Veel volksverhalen staan in verband met deze nacht, waaronder het geloof dat de koeien dan kunnen praten en dat je kwalen kunt genezen door naakt door de dauw te rollen.

Hoe verder je in IJsland naar het noorden gaat, bijvoorbeeld naar Akureyri of Isafjordur, hoe langer de dagen zijn.

Hierdoor is je beleving van tijd in IJsland iets unieks en beslist anders dan waar ook ter wereld. 

---

• Zie ook: Tijd in IJsland begrijpen

---

De winterzonnewende in IJsland

De kortste dag van het jaar (de winterzonnewende) is ongeveer 21 december.

Dit houdt in dat in Reykjavík de zon rond 11.30 uur opkomt en rond 15.30 uur weer ondergaat. En naarmate je verder naar het noorden van IJsland gaat, wordt deze dag zelfs nog korter.

In de plaats Isafjordur in de Westfjorden van IJsland kun je gedurende twee maanden de zon helemaal niet zien. De nederzetting ligt tussen de bergen en zo ver in het noorden dat de zon in de winter niet hoog genoeg komt om zijn stralen over de bergtoppen te laten schijnen.

Het is een bekende traditie voor de mensen van Isafjordur om de eerste dag te vieren dat ze na twee maanden duisternis de zon weer zien. Ze doen dit door pannenkoeken te bakken en 'zonnekoffie' te drinken.

De afwezigheid van de zon is in Reykjavik lang niet zo heftig, omdat de stad niet is omgeven door bergen en bovendien in het zuiden van het land ligt. Met midwinter komt de zon in Reykjavik op rond 11.30 's ochtends en gaat hij weer onder om 3.30 's middags.

Tussen de kortste en de langste dagen van het jaar worden de dagen elke dag een paar seconden tot een paar minuten langer of korter.

Twee keer per jaar is er een equinox, rond 21 maart en 21 september, waarop de dag en nacht ongeveer even lang zijn.

Het aantal uren daglicht in IJsland per maand

Het aantal uur daglicht in IJsland varieert door het jaar heen. Als je je afvraagt wanneer je de middernachtzon kunt vangen of kans maakt om het al even indrukwekkende noorderlicht te zien, hebben we hier het aantal uren daglicht in IJsland voor je op een rijtje gezet voor elke maand.

Uren daglicht in IJsland in januari

Januari is de koudste maand van het jaar, en het aantal uur daglicht is beperkt. Gemiddeld krijgt IJsland in januari daglicht van ongeveer 11.30 in de ochtend tot 3.45 in de middag - slechts een paar uur.

Uren daglicht in IJsland in februari

In februari zien we de zon wat meer. Aan het eind van de maand krijgt IJsland zon tussen ongeveer 10 uur 's ochtends en 5 uur 's middags.

Uren daglicht in IJsland in maart

In maart beginnen de dagen en nachten ongeveer even lang te worden en ontstaat een normaler lichtpatroon met 11 uur daglicht. De zon komt op om 8.30 's ochtends en gaat onder rond 6.45 's avonds.

Uren daglicht in IJsland in april

In april begint de weegschaal door te slaan in de richting van de middernachtzon. Je kunt 16 uur daglicht verwachten van 4.45 's ochtends tot 9.30 's avonds.

Uren daglicht in IJsland in mei

Het aantal uur daglicht neemt in mei alleen maar toe. Tussen 5 uur 's ochtends en 10 uur 's avonds kunnen bezoekers de attracties van IJsland in het licht zien.

Uren daglicht in IJsland in juni

Geniet in juni van de zomerzonnewende in IJsland. In juni kun je gemiddeld 20-22 uur daglicht verwachten, en het is maar donker van 11.30 's avonds tot 3.30 's ochtends.

Uren daglicht in IJsland in juli

Om de middernachtzon echt te ervaren moet je beslist een bezoek aan IJsland brengen in de maand juli. In deze tijd van het jaar gaat de zon nauwelijks onder, hij schijnt van 3 uur 's ochtends tot middernacht.

Uren daglicht in IJsland in augustus

In augustus zien we hetzelfde patroon als in april, en is er ongeveer 18 uur daglicht per dag. De zonsopkomst is om 4 uur 's ochtends en de zonsondergang om 11 uur 's avonds.

Uren daglicht in IJsland in september

In september zijn de dag en nacht ongeveer gelijk, met 12 uur elk aan het eind van de maand. De zonsopkomst is rond 6 uur 's ochtends, de zonsondergang aan het begin van de maand rond 8 uur 's avonds, en rond 6 uur 's avonds aan het einde van de maand.

Uren daglicht in IJsland in oktober

Oktober en september zijn bijna gelijk in het aantal uur daglicht. Oktober heeft er ietsje minder. De zon komt op om 7 uur 's ochtends en gaat onder om 7 uur 's avonds.

Uren daglicht in IJsland in november

De donkere nachten beginnen in november weer te vallen, en in de winter neemt het aantal uur zonlicht in rap tempo af. De zon staat hoog in de lucht tussen 9 uur 's ochtends en  uur 's middags, en de kans om het noorderlicht te zien neemt toe naar mate de avonden donkerder worden.

Uren daglicht in IJsland in december

December brengt de kortste dagen van het jaar. De zon verschijnt alleen tussen 10.45 in de ochtend en 4 uur in de middag, net iets meer dan 5 uur daglicht dus.

Veranderingen in het daglicht gedurende de maand in IJsland

Het is de moeite waard om te vermelden dat er een drastisch verschil kan zijn tussen het begin van de maand en het einde. Het aantal uren zonlicht in IJsland hangt ook af van waar je naartoe wilt gaan in het land.

In Reykjavík is de middernachtzon technisch gesproken alleen tussen 16 en 29 juni te zien, omdat dit de enige dagen van het jaar zijn dat de zon na middernacht ondergaat.

Maar omdat de zon slechts een paar uur na zonsondergang alweer opkomt, zul je merken dat het, ook als de zon onder is, nog steeds behoorlijk licht is.

De lichte nachten duren ongeveer drie maanden (anderhalve maand voor en na 21 juni).

De middernachtzon in IJsland is dus het langst zichtbaar in de laatste twee weken van juni, maar als je IJsland in mei, begin juni, juli of begin augustus bezoekt, kun je de middernachtzon ook beleven.

---

• Zie ook: IJsland in juli.

---

De trage zonsondergangen en zonsopgangen zorgen voor ongelooflijk schilderachtige taferelen die uren kunnen duren.

Aan het begin van augustus kan het een paar uur per nacht redelijk donker zijn, maar dit is slechts schemering.

Tegen het einde van augustus of begin september is het een paar uur pikdonker, zodat ook het noorderlicht aan de hemel zichtbaar kan zijn.

Eind augustus of begin september is de perfecte tijd van het jaar om te genieten van lange dagen en milder weer, terwijl je dankzij een paar uur duisternis in de nacht ook kans hebt om het noorderlicht te zien dansen.

---

• Zie ook: IJsland in augustus en IJsland in september.

---

Dus als je in de zomer op zoek bent naar een plek waar er meer uren in een dag zitten (zonder dat je het waanzinnige nachtleven hoeft te missen), zit je in IJsland helemaal goed!

Hoe zorg je ervoor dat je kunt slapen terwijl de middernachtzon schijnt?

Natuurlijk vinden veel mensen het concept van de middernachtzon iets onbegrijpelijks en ze kunnen zich niet voorstellen hoe ze zouden kunnen slapen tijdens de lange dagen van de IJslandse zomer.

Grappig genoeg is de meest voorkomende vraag: "Hoe kun je slapen als het licht is?"

Als je alleen goed slaapt in totale duisternis, wanhoop dan niet! Gelukkig is er een slimme oplossing met de naam 'gordijnen'. Deze zorgen ook in IJslandse huizen voor de gewenste duisternis.

Je kunt zelfs verduisteringsgordijnen gebruiken om elk zonnestraaltje tegen te houden, de beste gordijnen voor vampiers waar ook ter wereld.

Je kunt ook oogmaskers kopen om te dragen tijdens het slapen. Zo wordt het gegarandeerd donker voor je ogen, hoe licht de kamer ook is. 

Een andere veelgestelde vraag is: "Is het niet raar dat het de hele nacht licht is?"

Het korte antwoord daarop is: "Ja". Na een lange donkere winter is het contrast met eindeloze dagen zonlicht erg groot. De lange dagen worden een deel van je dagelijkse leven en geven je energie, want het is 24 uur per dag en 7 dagen per week licht. 

En het is ook geweldig als je bezienswaardigheden wilt bekijken! Je hoeft niet echt rekening te houden met de tijd, want je hoeft niet ergens te zijn 'voor het donker wordt'.

Die eindeloze dagen bieden eindeloze mogelijkheden voor activiteiten, afspreken met je vrienden, of op verkenningstocht gaan.

​​​​​​​Is de middernachtzon een van de items op jouw lijstje voor je reis naar IJsland? Of misschien heb je de middernachtzon al in IJsland gezien? Was het een van de redenen waarom je ervoor hebt gekozen om IJsland te bezoeken in de zomermaanden?